Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DamianSitkiewicz
Miałotemusłużyćm.in.stopniowezmniejszanieliczbygromad.Ichlicz-
baspadłaz6440w1958r.do4672w1969r.28
Wzamierzeniutwórcówreformamiałazapewnićlokalnymspo-
łecznościomnietylkoprzedstawicielstwo,lecztakżerealnywpływna
sprawyregionalnewobszarze„małychojczyzn”29.ZbigniewLeoński
pisał,żesamorządowycharaktermiałoznaczaćnietylkoprawospołecz-
nościlokalnej,lecztakżeprzekazaniejejprawadosamodzielnegoroz-
strzyganiaokreślonychspraw.Jakokażesiępóźniej,jakiekolwiekformy
reprezentacjispołeczeństwabyłyfikcyjne,azamiastdecentralizacjiisce-
dowaniawładzynaludność(samorząd)władzepartyjnewprowadziły
jeszczedalejposuniętącentralizację30.
Zawprowadzeniemreformprzemawiałyrównieżinneargumenty,
mianowiciewfunkcjonującymwlatach1954-1972modelugromadynie
uwzględnionoprzemiandokonującychsięwspołecznościwiejskiejzwią-
zanychzrozwojemkulturyioświatyorazzmianwstrukturzetzw.ma-
sowejinformacji,będącychwynikiemupowszechnieniaradiaitelewizji.
Zmianytetotakżeurbanizacjawsiorazmechanizacjarolnictwa31.
Pierwszyetapreformywiązałsięzwejściemwżyciezapisów
ustawyz29listopada1972r.outworzeniugminizmianieustawyora-
dachnarodowychiobejmowałmodyfikacjewnajniższychogniwachwła-
dzyiadministracjipaństwowej.Wprowadzononowypodziałterytorialny
nawsi.EdwardGierekwreferacieprogramowymBiuraPolitycznegona
VIZjeździePZPRstwierdzał:„Zdaniemnaszymnajpilniejszeidojrzałe
jestobecniezadaniezasadniczegopodniesieniaznaczeniaiuprawnień
gromadzkichradnarodowych.Powinnyonestaćsięfaktyczniekierowni-
kiemiorganizatoremżyciaprodukcyjnego,społecznegoikulturalnego
życiawsi.Należywięcwyposażyćjewewszystkieniezbędnedotego
celuuprawnieniaistworzyćtrwałepodstawybudżetowedlaichdzia-
łalności”32.
Drugąustawą,któraumożliwiłarozpoczęciewdrożeniareformy
podziałuadministracyjnego,byłauchwalonarównież29listopada1972r.
28J.Chwistek,dz.cyt.,s.38.
29Z.Leoński,dz.cyt.,s.6-10.
30S.Wójcik,dz.cyt.,s.227.
31J.Chwistek,dz.cyt.,s.37.
32Tamże,s.41.
13
