Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.5.ErazmianieaErazmiMelanchton
69
żeodnosisięondousprawiedliwionych,którychwiarapowinnaprzynosić
owocewpostaciuczynków
249
.Prawdziwąwiaręzdefiniowałtakżebardzo
szerokojakoproceswykraczającypozaczystedoznaniakognitywne(nin
intellectu”),aimplikującyrównieżzjawiskawolicjonalne
250
.Tezytemie-
ściłysięwramachtworzącejsięnaukiluterańskiej,leczzarazemmogły
byćwidzianejakowyciągnięcierękiwstronęerazmian,amożetakże-
wstronękatolików.Erazmiańskastylizacjamogłazawieraćwsobieosta-
tecznierównieżobietnicępowtórzeniadrogiErazma,czyliposzukiwania
viamediamiędzykatolicyzmemiprotestantyzmemlubnawetpowrotuna
łonoKościołakatolickiego.
ZarównokomentarzdoListudoRzymian,jakiepistołaMelanchtona
orazinnejegodzieła(wtymrównieżKonfesjaaugsburskaijejApologia)
trafiłynietylkodorąkKrzyckiego,leczkrążyłytakżewśródpolskich
elitpolitycznych
251
.Erazmianiezajmowalinajczęściejstanowiskobardzo
pozytywne,zarównowstosunkudoautora,jakidojegopism.Wmarcu
1533r.JanŁaskipisał,żejestpochłoniętylekturąkomentarza,zktórego
wynotowujefragmentycelemlepszegoichzapamiętania
252
.Równieżdo
autorazapałałŁaskisympatią,ceniącjegoskromnośćorazpobożność.
KorespondencjęzMelanchtonemKrzyckipokazałswoimkolegom-
CampenowiiDantyszkowi-gdytenostatniprzybyłdoPłocka,abyode-
braćświęceniabiskupie.Humanistaibiskupchełmińskiuważali,żesłowa
reformatoradawałynadziejęnajegoprzyjazddoPolskioraznaporzucenie
luteranizmu
253
.Dantyszkawiadomośćtawprawiławzdumienie.Wprawdzie
dobiegłygojużplotkiomożliwejkonwersjiMelanchtona,dotądjednak
kardynałGirolamoAleanderbezskuteczniekusiłteologagodnościąbiskupa
lubstanowiskiemnauczelni
254
.
249Ph.Melanchthon,Commentarius,k.C3v.
250Ibidem,k.C7r(nEtestfidesnonsolumnoticia,sedinvoluntatevelleetaccipere
promissionem”).
251GStAPK,XX.HA,HBA,B2,356,nr311[=AT,t.14,nr337,s.519-520,regest:
Elementa,t.35,s.57],J.ChojeńskidoAlbrechta,Kraków,13VII1532(nLibellusApologiae
MelanchtonisabIll.D.V.missus,quamvisiamaliaslectus,fuitmihimultogratissimus”).
WATlistjestdatowanyna12VII.OdpowiedźnalistChojeńskiegow:Elementa,t.53,
nr734,s.29-30,AlbrechtdoJ.Chojeńskiego,Królewiec,26VII1532[przytoczonyin
extensow:T.Wotschke,GeschichtederReformation,przyp.3,s.286-287].
252
AT,t.15,nr120,s.164-165[=Lasciana,nr26,s.145-147],J.ŁaskidoM.Auctusa,
Kraków,6III1533.
253AT,t.16,cz.1,nr61,s.141-143[=Dantiscus,#1105],J.vanCampendoJ.Dan-
tyszka,Piotrków,26I1534.
254
AT,t.15,nr464,s.637-638,A.KrzyckidoP.Tomickiego,Płock,20IX1533(nCum
viditapudmelitterasMelanchtonis,quibusspemdatadventussuiadnosetmiratusest,et
gavisusvehementer,tametsinonignorabatillumcupidumesseabdicandisefactionibusistis”).
