Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Decentralizacjazadańikompetencjinaszczebelsubnarodowystałasię
wokresiekilkuostatnichdekadcentralnąkoncepcjąwewspółczesnymzarzą-
dzaniupublicznymireformowaniuadministracjipublicznej.Procesdecentrali-
zacjiwidocznybyłnajpierwwprawiewszystkichpaństwachEuropyZachodniej,
anastępnie,napoczątkulatdziewięćdziesiątychXXwieku,wczęścipaństw
EuropyŚrodkowejiWschodniej.Głównymcelemreformwpaństwachpostko-
munistycznychbyłozerwaniezradzieckimsystememadministracjiterytorialnej
iutworzeniedemokratycznegosamorząduterytorialnego.Nareformydecen-
tralizacyjnewpaństwachEuropyŚrodkowejiWschodniej,wtymwPolsceina
Węgrzech,silnywpływmiałaUniaEuropejska.Mimożeniepromowałajakiegoś
konkretnegomodeludecentralizacji,toperspektywaprzyłączeniadoUEpro-
wadziładopewnejzbieżnościwprocesachdecentralizacjiopartychnawspól-
nychzasadachtakichjak:odtworzeniedemokratycznychinstytucjinaszczeblu
gminnym;ustanowienieadministracyjnychlubsamorządowychjednostekregio-
nalnychzdolnychdoabsorpcjifunduszyunijnych;wprowadzenieskutecznego
iefektywnegosystemulokalnegogovernance;dostosowanieświadczeniausługdo
wymogówUE;tworzeniejednostekdocelówstatystycznych(NUTS)1.Wrefor-
machpaństwnaszegoregionupoczątkowonaciskbyłpołożonynabudowanie
ikonsolidacjęsamorządulokalnego.Regionalnysamorządwprowadzanybył
wdrugiejfaziereform.Niewszędziegojednakwprowadzono.
OdpołowypierwszejdekadyXXIwiekupojawiłysięwEuropieprocesy
recentralizacyjne,atakżebrakwolidopogłębianiadecentralizacji.Recesjaeko-
nomicznawymagałazarządzaniakryzysamibudżetowymi,toteżuwagazwró-
ciłasięwstronęodpowiedzialnościiefektywnościpaństwa.Władzecentralne
próbowałyznaleźćsposobyodbudowyichzdolnościdorządzeniazpoziomu
centrum2.Zjawiskotospotykanejestzarównowpaństwachzachodnich(anglo-
1OECD,Multi-levelgovernance.OverwievofOECDCountryExperiences,red.I.Chatry
andC.Hulbert,OECDPublishing:Paris2017,s.32–33.
2I.P
.Kovács,RootsandconsequencesoflocalgovernmentreformsinHungary,“Revue
d’etudescomparativesEst-Ouest”2012,vol.43,nr3,s.194–195.
