Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JAROSŁAWŁAWSKI
ZkoleinaBiałorusipamięćhistorycznazostałaupaństwowiona
iΠurządowiona”
.Dominujeoficjalnawersjahistorii,awspółczesność
jestniepewna,niestabilnaijakoprojektpolityczny,ijakowizjakul-
tury,wktórejprzecieżpanujeniezwykłasytuacja.Wbalansującym
międzyZachodemaRosją,zależnympolitycznie,gospodarczoimi-
litarnieodRosjikrajuwiększośćobywatelikulturowoorientujesię
naRosję,przyjmująccałąmitosferęΠruskiegoświata”:ruszczyzna
jużniemalwyparłajęzykbiałoruskizewszystkichdziedzinżycia
(łączniezuczelniami),kulturarosyjskatraktowanajestjakowłasna
(wwersjipopkulturowejitejwysokiej),oficjalnapropagandatelewizji
moskiewskichznajdujecałkowityposłuch25.Mitologiasłowiańskich
korzeni,jednościjesttuwgruncierzeczymitologiąrosyjsko-białoru-
skiejjedności(czytaj:zjednoczenia),ugruntowanejwpostrzeganych
mitycznieobrazachdawnejRusi,wojnyojczyźnianej,anawetapologii
starych,dawnychczasówZSRR.Itutworzysięjaknajdalszeodetnicz-
nejjednorodnościkonstrukcjetakiejakΠliteraturaBiałorusi”-zamiast
literaturybiałoruskiej,pisanejpobiałorusku26.
Kwestiazanikujęzykabiałoruskiegopokazujewszczególnymwy-
miarzefiaskopograniczajakomodelu,którymożnaprzyjąćdlacałego
państwa.Takiepogranicze-zresztązostrozarysowanymigranicami-
jestmożliwetam,gdzieistniejąmocnougruntowanespołeczności
innokulturowe(FlamandowieiWaloniwBelgiiczyróżnojęzyczne
kantonySzwajcarii).Tamzaś,gdziejedenzelementówkulturowych
pograniczajestdominującyrealnie,awięcwsposóbabsolutny,tam
dochodzidosupremacji,potemograniczenia,wyparciaiwyniszczenia
elementusłabszego.
NaUkrainiepotencjałrozkwituideipograniczajakopraktyki
społecznejbyłbodajnajwiększy-całykrajprzypominałjednowielkie
Pogranicze.Możnapowiedzieć,żetokulturaukraińska(szeroko,anie
tylkoetnicznierozumiana)odniosłanatympolusukcesy:poszerzało
sięstale,choćpowoli,poletego,coukraińskie.Poszerzałookulturę
obywatelimówiącychiczęstomyślącychporosyjsku.Ukraińskipost
-
modernizmokazałsiętwórczykulturowo,wpisałsięwodrodzenie
25Otejsytuacjipor.M.Żmijewska,Białorusini,naródznikąd?Białoruskiemitynatrialogu,HGazeta
WyborczaBiałystok”2014,nrz25maja.Por.teżO.Łatyszonek,OdRusinówBiałychdoBiałorusinów.
Uźródełbiałoruskiejideinarodowej,Białystok2006;SokratJanowicz.Pisarztransgraniczny.Studia,
wspomnienia,materiały,red.G.Charytoniuk-Michiej,K.Sawicka-Mierzyńska,D.Zawadzka,wstęp
G.Charytoniuk-Michiej,Białystok2014.
26Por.oficjalnąantologięiLiteraturaBiałorusiwXIXwieku,Mińsk2015;teżL.Šavinskaâ,Literatura
belorusovPolši(XVI-XIXvv.),Mińsk2003.Por.M.Kurkiewicz,Białoruśpodbieranambohaterów,
HRzeczpospolita”2016,nrz16–17lipca(dodatekHPlusMinus”).
62
