Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZECIWKATEGORIIΠPOGRANICZA”
narodoweipaństwowe.Kruchybilingwistyczny-opartyinajęzyku
ukraińskim,inarosyjskim-modelkulturyzdawałsięoptymalny27.
Choćniebrakowałoprzejawówseparatyzmurosyjskiegoinacjona-
lizmuukraińskiego,totakimodelpaństwaażdoepokiJanukowycza
zdawałsięjedyniemożliwy.
Wtedyjednakwkroczyłydogryelementyzewnętrzne.ΠPogra-
nicza”takiejakKrym,Donbas,Nadniestrze,Odessa(iΠMałorosja”
,
ΠNoworosja”)zostałypolitycznierozegrane,zmanipulowane,wkońcu
częściowozawłaszczonesiłąnaKrymieiwDonbasie.Narzędziem
okazałasięΠnowa”wojnahybrydowa.Nicjaśniejniepokazujedramatu
ideipograniczaiwielokulturowości,jaktoimperialnerozgrywanie
ichwceluuprawianiaprastarejwalkioziemię,oterytorium.Czego
dopuściłasię,byniepozostawiaćniedomówień,Rosja.
Odmilenijnegoroku2000i2001przezlatpiętnaściewkulturze
iżyciuspołecznymEuropyzmieniłosięwszystko.Nagorsze.Cowięcej:
tonieideeprzepracowałyświat,aleświatrozpracowałizdemistyfiko-
wałidee.Światpolityki.
OdTallinadoSkopjeiodSzczecinadoOdessyEuropaŚrodkowo-
-Wschodniajestdziśjednymwielkim,rozgrzanymdoczerwoności
blatem,płynnąprzestrzenią,gdzieznówścierająsiępłytydwóch
cywilizacji:ZachoduiBizancjum.Ideapograniczamiałanapoziomie
kulturowo-społecznymopanowaćiucywilizowaćtostarcie,zderzenie.
MiaławprzeszłościodkrywaćAtlantydypogranicza,rozpętywaćpęta
skolonizowanych,dekonstruowaćskonstruowanenacjonalizmy
28
.
Przypisanojejrolęprawiezbawczą.Aprzynajmniejwodniesieniudo
współczesnościwinnabyłapełnićrolęregulatora,kamiennejtablicy
przykazańpoprawnościzdroworozsądkowejipolitycznej.Mówiła
wświeckimstylu:czegoniechcecieczynićsobie,nieczyńcieinnym,
którzymieszkająobokwas.Toszlachetne,słuszne.
Czegozatemzabrakło,żetakszybkoprzykazaniapogranicznych
powinnościstałysiępustymihasłami?Awkońcupograniczezapło-
nęłowojną?LubzostałoΠpodgrzane”przeznarodowe,historyczne
ipolityczneegoizmy?Zabrakłoczegośnajważniejszego(idei),lecz
27Por.J.Ławski,ObrazkulturypolskiejnawschodzieEuropy.CzasKryzysu2013-2015,HKijowskie
StudiaPolonistyczne”2015,t.26,[red.nauk.R.Radyszewski],s.247–258;tenże,Współpracanauko-
wazkrajamiEuropyWschodniej.Uwagisceptycznegoentuzjasty,[wi]Polonistykawobecwyzwań
współczesności.VKongresPolonistykiZagranicznej,Brzeg-Opole,10-13lipca2012r.,red.nauk.
S.Gajda,I.Jokiel,Opole2014.
28Por.T.Bujnicki,OproblemachkulturyiliteraturypograniczaorazKłopotyzpograniczem.Namar-
ginesachksiążkiKrzysztofaZajasaflNieobecnaKultura.PrzypadekInflantPolskich”,[wi]tegoż,Na
pograniczach,kresachipozagranicami.Studia,red.ioprac.M.Siedlecki,Ł.Zabielski,Białystok2014.
63
