Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZECIWKATEGORIIΠPOGRANICZA”
literackiejbyłyalbointerpretacjamiprzeszłościproponowanymijako
modelprzyszłości(ΠBibliotekaPamięciiMyśli”),albowprostprojek-
tami,wizjami,mitamiscalającymi(Borussia),otyleostatnieanali-
zypograniczaprzyjmująkształtteorii,jużświadomieniezwróconej
wstronęrzeczywistościspołeczno-politycznej.Botarzeczywistość
zmieniłasięniedopoznania.Niedoroz-poznania.
Literatura,naturalnie,zagospodarowujehistoryczneigeopoli-
tycznewstrząsy.PowieściMichelaHouellebecqa,JurijaAndrucho-
wycza,WojciechaKudyby(ityluinnych)
33
przynosząniespokojny
zapisniepokojącychczasówwojny,Πrewolucji”
,przedwojnia,Brexitu
(iinnychdomniemanychΠ-exitów”).Kwitnieznówpublicystykawe
wszystkichjejodmianachgatunkowych,analizującafenomenykon-
fliktu,starcia,zderzenia,rzadziejwojny,przewrotu,rebelii.Dołask
wróciływielkienarracjehistoryczneibiograficzne.Wbrewstudzącym
głosomniedawnojeszczemodnychteoretykównarratywistycznej
teoriiwhistoriografiiwielkieopowieściohistoriidziśtraktujesiędo-
słownie.WizjeNormanaDaviesa,Timothy’egoGartonaAsha,Rogera
Scrutona,NiallaFergusona,BohdanaCywińskiegoiJürgenaOsterham-
melazyskująbezkrytycznyaplauzisukcesczytelniczy.Ichautorzy
bowiempewnieijasno,choćΠposwojemu”tłumacząświatniepewny
wczasachnajbardziejniepewnych.ΠRozjaśniają”
,boΠwiedzą”imają
odwagęmówić,czelnośćproponowaćswewizjejakopowszechną
wiedzę.Tokoi,przecieżwkońcunawetstuleciamożnazrozumieć
(czypodyskutowaćonich).
Niemajużjednakwtymwielogłosiekategoriipograniczajako
kategoriiregulatywnej,idei,postulatu,wzorcalubutopii-zcałąam-
biwalencjątegoostatniegosłowa,którenazywaito,czegoniema
(ou-topos),nie-miejsce,jakito,cojestijestpiękne(eu-topos).
Cobędziezkategoriąpogranicza?Przepadła,zginęła?Przeżyła
się?Leczprzecieżtrudnorzec,iżwbliżejokreślonejprzyszłościwogó-
lezniknązjawiskanazywanepogranicznymi…Jaksądzę,takategoria
pookresietrwaniawroliprzeładowanegoznaczeniowoczynawetjuż
pustegosemantyczniesymplifikatuwrócidołask.Aledokonasiętopo,
iwielokulturowatradycjaPolski(idopewnegostopniajejwspółczesność)”;Hpoziompiątydotyczy
możliwościpojmowaniapograniczajakokategoriiteoretycznej,służącejanalizietożsamościjednost-
kowejiwspólnotowejwogólnejperspektywieantropologiczno-kulturowej(podobnejwtymdotakich
kategorii,jakmetyzacjaczykreolizacja,które,aczzrodzonewanalizachspecyficznejproblematyki
dladanegolokalnegoobszaru,używanesądziśnieomaljakopojęcianienacechowanekontekstowo,
ouniwersalnymzastosowaniu)”(tamże;wyróżnienieworyginale).
33
Osobliwyrozgłoszyskaływ2015/2016rokuwypowiedziprozatorskieiM.Houellebecq,Uległość,
tłum.B.Geppert,Warszawa2015;W.Kudyba,NazywamsięMajdan,Warszawa2015.
65
