Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZECIWKATEGORIIΠPOGRANICZA”
możnawtakimświecieutopiiisymplifikatówideiżyć.Wkulturze-
szczególniejliteraturze-maonnawetdużypotencjałkreacyjny
36
.
Aczkolwiekwtakimświecieoderwanymniemożnafunkcjonować
długo.Możnawnimżyćnawetnaprzekórrzeczywistości,lecznie
wiadomo,czymożnadziśwnimprzeżyć.
Koncepcjeteoretycznedobrzejestsprawdzaćwodniesieniudo
podkażdymwzględemniejednolitychprzestrzeni,jakimisąZachód
lub,bliższami,EuropaŚrodkowo-Wschodnia.ŚwiatmiędzyNiem-
camiaUkrainą,Białorusią,Rosją,BałkanamiaPribałtyką-wielość
doświadczeń,modeliżyciaspołecznego,ideologii,któretupanują,
osadzawkońcuwiększośćteoriiwmiejscu,gdziewidać,cownichjest
pragnieniem,acoznajdujeodniesienieorazpoświadczeniewrzeczy-
wistości.Taprostamyśldotyczywtakimsamymstopniupogranicza,
jakiregionuczyregionalizmu,nawetΠnowego”
.Iwszystkichinnych
starychinowychidei,kategorii.
Pobieżnespojrzenienateoretyczneipraktycznekoncepcjepogra-
niczauświadamia,iżod1989rokuzmieniłosięwszystko.Zmieniło
sięwszystko,adawnekonstrukcjeteoretycznemającorazczęściej
wartośćteoretyczną.DefactoXXwiekskończyłsię11września2001
roku.WtedyteżzacząłsięwiekXXI.Zmiana,jakadokonujesięodtego
czasu,nietylkowskalieuropejskiej,aleiglobalnej,macharakterbodaj
pierwszywtakimstopniuogólnoświatowegoprzewartościowania:
geopolitycznego,kulturowego,gospodarczego,ateż-jakżebyina-
czej-filozoficznegoiliterackiego.Otodoczynieniabędziemymieć
zezjawiskami,którewznaczącysposóbokreśląlos-nadziesiątki
lat-nietylkoΠpogranicza”
,aleiinnychkulturowychzjednejstrony
rzeczywistości,zdrugiejteoriitychżerzeczywistości,kategorii,idei
iideologii.
Stajemyokowokozezjawiskamispołeczno-kulturowymi,któ-
rewydająsięjużdziśniemożliwedoprzewidzenia:faleuchodźcze,
(e)migracje,noweformywojny,powrótkulturyhistoriiiponowna
Πhistoryzacja”naszegomyślenia,presjageopolityki.Równocześnie
podskórąnowychzjawiskodżywa-choćbywEuropieŚrodkowo-
-Wschodniej-lawadawnychmitów,mitologii,ideologii,strategiigry
ozawłaszczenienowychterytoriówiwytyczaniegranic.
Wysługująsięonemordercząlogikąaneksji,agresji,odbicia,
przejęcia,Πpowrotudomacierzy”
,oderwania,woliobywateliipraw
36Trzebabyzbadać–poXIX-iXX-wiecznych–takżewizjeliterackieiideeHzjednoczonejEuropy”.
Por.OdChristanitasdoUniiEuropejskiej.HistoriaideizjednoczeniaEuropy,red.nauk.Ł.Święcicki,
A.Wielomski,Warszawa2015.
67
