Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.SytuacjaprawnamajątkuKościołaprawosławnegowPolscewlatach1918–1991
kuczytamy,rozporządzenieKomisarzaGeneralnegozawierazarówno
przepisyprawacywilnegomaterialnego,określająceuprawnieniaKościo-
łarzymskokatolickiegoodnośniedoskonfiskowanychprzezrządrosyj-
skiświątyń,jakteżprzepisypostępowaniaadministracyjnego,regulujące
tryburzeczywistnieniatychuprawnień56.
WkolejnymwyrokuSąduNajwyższegozdnia23stycznia1934r.57
stwierdzonowprost,żeUSpórmiędzyKościołamiRzymskokatolickim
iPrawosławnymoprawodoświątyńnienależydodrogisądowej,cho-
ciażbyroszczenieKościołaRzymskokatolickiegobyłoopartenatwier-
dzeniu,parafianiepomienionejświątynizmienilireligięprawosławną
nakatolicką,wobecczegoKościółPrawosławnyutraciłtytułprawnydo
spornejświątyni”58.PrzytaczaneorzeczeniaSąduNajwyższegospotkały
się,rzeczjasna,zogromnąaprobatązestronyprawosławnych.Zostały
potraktowanewkategoriiodparciaciosu,jakibyłwymierzonyw1929r.
wKościółprawosławnywPolsce59.
1.6.PrzepisymajątkowedekretuPrezydentaRP
zdnia18listopada1938r.
StatusprawnyKościołaprawosławnegowIIRzeczypospolitejzostał
ostatecznieuregulowanypoprzezwydanie18listopada1938r.Dekretu
56
Tamże,SądNajwyższydodatkowouzasadniłswójwyrokstwierdzając,oilespecjalna
ustawanadajepewneuprawnieniaijednocześniewskazujetrybichurzeczywistnienia,totylko
tentrybmożebyćuznanyzawłaściwyprzydochodzeniuroszczeńzustawytejwypływających.
Niemożnazatemdzielićustawynadwieczęściipowołującsięnajejdyspozycjęzdziedzinypra-
wamaterialnego,odrzucaćjednocześnieprzepisówtejżeustawydotyczącychpostępowania,gdy
międzyjednymiprzepisamiadrugimizachodzinierozerwalnałączność.Wobectegozwrotświą-
tyń,wymienionychwart.1rozporządzeniaKomisarza,możenastąpićtylkowtrybieprzewidzia-
nymwart.3tegożrozporządzenia,czyliwkażdymposzczególnymwypadku,jedynienamocy
zarządzenianaczelnikaokręgu.Art.1rozporządzeniaKomisarzaGeneralnegoZiemWschodnich
zdnia22października1919r.stanowił,wszystkieświątyniewyznaniagreckokatolickiego,prze-
robionezeskasowanychkościołówikaplicwyznaniarzymskokatolickiego,przekazujesięzgodnie
zpierwotnymprzeznaczeniemlubwoląfundatorów,duchowieństwurzymskokatolickiemu.
57
WyrokSNzdnia23stycznia1934r.,IC784/33,OSP
,t.XIII,z.375.
58
Tamże,wuzasadnieniuSądNajwyższyorzekł,żeUpowództworzymskokatolickiejKurii
BiskupiejwPińskuprzeciwkoKonsystorzowiprawosławnemuwGrodnieoświątyniępodlipską
przymajątkuWojnowo(…)ioznajdującysiępodniąplac,SądApelacyjnyumorzyłzzałożenia,
sądypowszechneniewłaściwedorozpoznaniasporuniniejszego”.
59
S.Kiryłowicz,Zdziejów…,s.55.
34