Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
powtarzalnychzachowań.Rozpoznaniejestuzupełnianeprzez
dokładnąocenęfunkcjonowaniaintelektualnegoijęzykowego
danegopacjenta(Rybakowskiiin.,2014,s.654–655).Kryteria
diagnostyczneujętewklasyfikacjach(zob.AneksI)wskazują
przedewszystkimnawystępującewCZRiautyzmieodchylenia
odnormywzakresieinterakcjispołecznychikomunikacjioraz
ograniczony,sztywnyistereotypowyrepertuarzachowania,
zainteresowańiaktywności.Głównesfery,wktórychosoby
autystycznedoznająograniczeń,tosfery:emocjonalno-społeczna,
komunikacyjnaorazpoznawcza(Pisula,2005,s.73;Jaklewicz,
1993,s.65–67;Frith,2008,s.29–31,127–147).Wszystkieone
mogąwystępowaćwróżnychkombinacjachinasileniu.Osoby
autystyczneróżniąsięwięcmiędzysobąiniestanowiąjednorodnej
grupydiagnostycznej(Jaklewicz,1993,s.68).
Wobszarzeemocjonalno-społecznymosobytedoznajątrudności
wodczytywaniuemocjiswoichiinnych,rozumieniuichprzyczyn,
rozpoznawaniuintencjiizamiarówinnychludzi,cowiążesię
zzaburzonązdolnościądointuicyjnegomyśleniaowłasnych
icudzychmyślach,tzw.teoriąumysłu(Frith,2008,s.105–126;
Pisula,2005,s.48–49).
Jeślichodziosferękomunikacji,tomowauosóbautystycznych
zniższympotencjałemintelektualnymwogólesięniewykształca
bądźjestnatylenieprawidłowa,żepoważnieutrudniaimefektywne
porozumiewaniesię(Olechnowicz,2004,s.67–69;Jaklewicz,1993;
s.31–36;Frith,2008,s.150–153;Pisula,2005,s.34–39),przy
jednoczesnymbrakudążeniadojejkompensacji(klasyfikacjezob.
AneksI).Wzakresiemowynajczęściejwystępującymi
nieprawidłowościamisą:echolalia(bezpośrednialub
odwleczona/odroczona)(Jaklewicz,1993,s.33–36;Pisula,2005,
s.37),stereotypiejęzykowe(Pisula,2005,s.38),niegramatyczna
strukturawyrazówizdań(Jaklewicz,1993,s.36)oraz
nieodpowiednieużywaniezaimkówosobowych(Jaklewicz,1993,
s.36;Pisula,2005,s.37).Natomiastudzieciwnormie
intelektualnejbądźzzespołemAspergeramowaiposługiwaniesię
językiemsąnapodobnympoziomiejakudzieciprawidłowo
rozwijającychsię(Frith,2008,s.150–153).
Zaburzeniomwsferzepoznawczejtowarzysząprzewaga
myśleniaobrazowegonadwerbalnym,dobrespostrzeganie
wzrokoweipamięćwzrokowa,trudnościwprzyswajaniupojęć
abstrakcyjnychimyśleniuabstrakcyjnym,problemyzgeneralizacją
