Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Teoretycznepodstawybadańnadznaczeniemijakościąrelacjizrodzeństwem
mechanizmówobronnych.Unikaonkontaktuzobawyprzedzranieniem,niena-
wiązujeiniepodtrzymujeprawidłowegoprzebiegurelacjiinterpersonalnych.We-
wnętrznemodeleroboczerelacjispołecznychniekształtująsiępoprawnie,są
uproszczoneiniespójne(Rostowski,2003;Senator,2010).
AktualniegłównaideateoriiBowlby’ego,akcentującarolęwczesnychrelacji
rodzic–dzieckowrozwojuczłowiekanietraciznaczenia.Dotychczasoweroz-
ważaniauzasadniają,żeprzywiązaniemożebyćtraktowanejakoprototyprelacji
społecznych,takżewokresiedorosłości.Jestwysoceprawdopodobne,żebez-
piecznywzorzecprzywiązaniastanowirodzajszerokorozumianejkompetencji
interpersonalnejwzakresieskutecznegofunkcjonowaniawzwiązkachzosoba-
midorosłymi(Roisman,2006).Jejroląjestproflowanieelastycznościwnawią-
zywaniunowychrelacjispołecznych(Cassidy,Shaver,2010).Jednocześnienie
wykluczasięmożliwościmodyfkowaniawięzipoprzezdoświadczeniaspołecz-
nezinnymiosobami.Ponadtowewnętrznymodelrelacjispołecznychpodlega
zmianomrozwojowym.Należyjednakzwrócićuwagę,żeniektóreaspektyteorii
przywiązaniasąprzezbadaczypodważane(np.tezygłosząceonieodwracal-
nychskutkachpsychologicznychwprzypadkunienawiązaniawięzizopiekunem
wokresiepierwszychdwóchlatorazżedzieckoprzywiązujesiętylkodojednej
osoby)(Białecka-Pikul,2011).
Założeniateoriiwięziwodniesieniudokształtowaniazwiązkuzrodzeństwem
przekładająsięnaprzekonanie,żerelacjedzieckaznajważniejszymopiekunem
nawczesnymetapiejegorozwojumajądługofaloweimplikacjedlajakościjego
stosunkówzrodzeństwem,takżewokresiedorosłości.Sądzisię,iżtypwięzi
dzieckazopiekunemgwarantującejbezpieczeństwoemocjonalneprowadzido
bliskichipełnychzaufaniarelacjizinnymiosobami.Natomiastzwiązkiopiekun–
dziecko,któreniezapewniająpoczuciabezpieczeństwa,mogąfacylitowaćtwo-
rzeniesięrelacjichłodnychikonfliktowychlubteżwinnysposóbmniejsatysfak-
cjonujących,corównieżdotyczyrelacjizrodzeństwem(Noller,2005;Stewart,
1983;Whitemaniin.,2011).
Potwierdzającpogląd,iżwięziprzywiązaniamiędzyrodzicemadzieckiem
stanowiąwewnętrznemodeleroboczedlainterakcjidziecizrodzeństwem,moż-
naprzywołaćwynikibadańlongitudinalnychobejmującychokresniemowlęctwa
iwczesnegodzieciństwa.Sugerująone,iżniemowlęta,którychwzorzecprzy-
wiązaniadomatekniezapewniałpoczuciabezpieczeństwa,wykazująwyższe
stopniekonfliktuiwrogościwrelacjachzrodzeństwemwokresieprzedszkol-
nym(Volling,2001).PodobnerezultatybadańprzedstawiliDouglasM.TetiiKa-
renE.Ablard(1989).Autorzystwierdzili,żedwojedziecizrodzeństwa,zktórych
każdebyłowsposóbbezpiecznyprzywiązanedomatki,miałowiększąszansę
zbudowaniapozytywnejrelacjimiędzysobąniżteparysióstrczybraci,wktórych
obojedzieciłączyłzmatkąrodzajwięziniegwarantującypoczuciabezpieczeń-
stwa.VicotrG.Cicirelli(1995)sugeruje,żewzorzecstyluprzywiązaniadorodzeń-
stwawokresiewczesnejontogenezy(np.bezpiecznybądźlękowy)możebyćwy-
korzystywanyjakoprototyprelacjizrodzeństwemwpóźniejszychetapachżycia.
Wujęciurozwojowymzasadnymjesttwierdzenie,żecharakterrelacjirodzeństwa
zokresudzieciństwawpływanajegostosunkiinterpersonalnewdorosłości.
