Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
I.RELACJEPAŃSTWO-WSPÓLNOTYRELIGIJNE:ZAGADNIENIAOGÓLNE.
Modelującabstrahujemyodtychcechprzedmiotumodelowanego,któreze
względunacelebudowymodeluuznawanesązanieistotnenadanymszczeblu
rozważań.2
Ztegopowoduwnauceprawawyznaniowegospotykamywieleróżniącychsię
odsiebieklasyfikacjirelacjipaństwaizwiązkówwyznaniowych.Ichautorzy
akcentująbowiemróżneaspektyprzedmiotowejrelacji.Opróczfunkcjiporząd-
kującej,modelewykorzystywanesąrównieżdoocenydanychregulacjiprawno-
wyznaniowychwpaństwiepodkątemichzgodnościzestandardamikonstytucyj-
nymi,czystandardamiochronyprawczłowieka.
Wtymmiejscunależypoczynićuwagęnaturyterminologicznej.Polskieprawo
wyznanioweposługujesiępojęciemHzwiązkówwyznaniowych”jakopodmiotów
wchodzącychwrelacjezpaństwem.Ustawaogwarancjachwolnościsumienia
iwyznaniawart.2definiujezwiązekwyznaniowyjakowspólnotęreligijnązakła-
danąwceluwyznawaniaiszerzeniawiaryreligijnej,posiadającąwłasnyustrój,
doktrynęiobrzędykultowe3.WzakresietegopojęciamieszcząsięKościoły
(wtymnaprzykładKościółrzymskokatolicki,Kościółewangelicko-augsburski,
czyKościółewangelicko-reformowany)orazinnezwiązkiwyznaniowe,takie
jakEwangelicznaWspólnotaZielonoświątkowa,czyStowarzyszenieJedności
Muzułmańskiej.Nagruncieniniejszychrozważańdookreśleniarelacjimiędzy
państwemazwiązkamiwyznaniowymiużywanebędązamienniepojęciaHrelacje
państwo–związkiwyznaniowe”orazHrelacjepaństwo–Kościół”.Przyczymuży-
wającpojęciaHrelacjipaństwo–Kościół”mamynamyślitakżerelacjepaństwa
doinnychzwiązkówwyznaniowych.
MODELERELACJIPAŃSTWO–KOŚCIÓŁ
WPOLSKIMPRAWIEWYZNANIOWYM
Punktemwyjściadlawszystkichautorówtworzącychklasyfikacjewzakre-
sierelacjipaństwo–Kościółjestpodstawowypodziałnapaństwawyzna-
nioweiświeckie.Kryteriumrozróżniającymtemodelejestistnieniewpaństwie
Kościołaoficjalnego4.PaństwowyznaniowenadajejednemuKościołowilub
innemuzwiązkowiwyznaniowemucharakterpaństwowy,comożestanowićpod-
stawędouprzywilejowaniagowstosunkudoinnychwyznań.Państwoświeckie
wprowadzanatomiastzasadęrozdziałupaństwaiKościoła(np.Polska),laic-
kościpaństwa(np.Francja)lubwprostzakazujeustanawianiaKościołaoficjal-
nego(np.StanyZjednoczone).Autorzybazującnapodstawowympodzialena
2J.Wróblewski,Sądowestosowanieprawa,Warszawa1989,s.34.
3Ustawazdnia17maja1989r.ogwarancjachwolnościsumieniaiwyznania,Dz.U.1989nr29,
poz.155.
4M.Pietrzak,Demokratyczne,świeckiepaństwoprawne,Warszawa1999,s.131.
