Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.RELACJEPAŃSTWO-WSPÓLNOTYRELIGIJNE:ZAGADNIENIAOGÓLNE.
teżwszystkim.Dopuszczalnajestnatomiastpomocpaństwadlaorganizacjireli-
gijnychprowadzącychdziałalnośćcharytatywną,czyspołeczną.Wmodelunie-
mieckim(tzw.modeluseparacjiskoordynowanej)dopuszczalnejestściślejsze
współdziałaniemiędzyorganamipaństwaazwiązkamiwyznaniowymi.Związki
mogąbowiemuzyskaćstatuskorporacjiprawapublicznegoikorzystaćzpomocy
państwa,np.wzakresiepobieraniatzw.Hpodatkukościelnego”.Możnaprzyjąć,
żewpowyższymujęciukryteriamiistotnymisą:podmiotowośćprawnazwiąz-
kówwyznaniowychorazichfinansowewsparciezestronypaństwa7.
J.Krukowskidopodstawowegopodziałunapaństwawyznanioweiświeckie
dodajekategoriępaństwtotalitarnych,wktórejmieszcząsięfaszystowskieWło-
chy,nazistowskieNiemcyorazpaństwakomunistyczne.Wyróżnienietrzeciej
kategoriipaństwpozwaladostrzecistotnąróżnicęistniejącąmiędzysystemami
państwtotalitarnychafrancuskąideąlaïcité.Możnawtensposóbuniknąćprzy-
pisaniadojednejkategoriitakróżnychsystemówjakmodelfrancuskiimodel
sowiecki8.Rozróżnieniemiędzyograniczaniemwolnościuzewnętrznianiareligii
wmodelufrancuskimorazwprowadzaniemprzezpaństwoprogramowegoate-
izmu,comiałomiejscewRosjisowieckiej,wydajesięrozróżnieniemtrafnym.
ZupełnienowąklasyfikacjęzaproponowałP
.Leszczyński,którywyróżniłaż
szesnaściemodelirelacjipaństwo–związkiwyznaniowe9.Autorprzytworze-
7Ibidem,s.11–23.
8J.Krukowski,Kościółipaństwo,Lublin2000,s.42inast.
9P.A.Leszczyński,Onowąklasyfikacjęmodelirelacjimiędzypaństwemazwiązkamiwyznanio-
wymi,HPrzeglądPrawaPublicznego”2011,nr7–8,s.44–54.P.A.Leszczyńskiwymienianastępujące
modelerelacjipaństwo–Kościół:
1.Państwototalitarne,azarazemateistyczne.
2.Państwototalitarne,któreodeszłoformalnieodurzędowegoateizmu.
3.Teokracjaislamska.
4.Państwoformalniemuzułmańskie,alegwarantującetolerancjęreligijnąmniejszościom.
5.Państwalaickie,zprzeważającąludnościąmuzułmańską.
6.Państwototalitarne,nieateistyczne,owiększościmuzułmańskiej.
7.Państwaautorytarne,nieateistyczne,owiększościmuzułmańskiej.
8.PrawosławnaHneosymfonia”.
9.Państwaświeckieowiększościprawosławnej,wpraktycefaworyzującetękonfesję.
10.Państwoneutralneświatopoglądowoopluralistycznejstrukturzekonfesyjnej.
11.Państwoneutralneświatopoglądowoprzystatystycznejdominacjijednegowyznaniachrze-
ścijańskiego,względniereligii.
12.Formalnaneutralnośćświatopoglądowapaństwaprzyobecności(wróżnychproporcjach)
niektórychelementówpaństwawyznaniowego.
13.Państwowyznaniowewznaczeniuformalnoprawnym,gwarantującepełnąwolnośćreligij-
nąwzględemmniejszościkonfesyjnych.
14.Państwowyznaniowewujęciuformalnoprawnymorazwpraktycedziałaniawładzpublicz-
nych.
15.Bikonfensjonalizm–formalnaidentyfikacjapaństwazdwomawyznaniami,przypełnych
gwarancjachwolnościreligijnej.
16.Wyznaniowepodmiotyprawamiędzynarodowegopublicznego.
