Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PaulinaŁabieniec,Modelerelacjipaństwaizwiązkówwyznaniowychzperspektywyprawnej…
25
zajmujesiędobrobytemmaterialnymizapewnieniembezpieczeństwa.Jako
przykładnaruszeniazasadyseparacjiautorprzywołujefinansowanieautobusu
szkolnegodowożącegozarównodziecichodzącedoszkołypublicznej,jakido
szkołyprowadzonejprzezwspólnotęwyznaniową.Wsystemieseparacjitakie
działaniepaństwamożnabybyłoocenićjakonadmiernezacieśnienierelacji
zdanąwspólnotąreligijną.
DrugimmodelemuBruggerajestmodelrówności((EqualityofReligions
astheOverridingVirtue’).Napierwszymmiejscustawiasiętuzasadęrówności
wyznań,abliskośćpaństwaizwiązkówwyznaniowychjestdopewnegostopnia
wręczwskazana.Wtymmodeluwszystkiewspólnotypowinnybyćrówne,nieza-
leżnieodichliczebności.Postulatrównościnieograniczasiędorównościformal-
nej,aleobejmujetakżerównośćmaterialną,czylirzeczywistąsytuacjęzwiązków
wyznaniowychwpaństwie.Zrealizowaniepostulaturównościwyznańwtakim
znaczeniuniesiezasobąkoniecznośćustanawianiaprzepisówprawnych,które
chroniłybymniejszewspólnotyiwyrównywałybyichszanse.Tomożeprowadzić
dozmniejszeniadystansumiędzypaństwematymiwspólnotamiorazwytworzyć
wrażenie,żepaństwostwarzaprzywilejedlamniejszości,dyskryminującjedno-
cześniewspólnotywiększościowe.JakoprzykładtakiejsytuacjiBruggerpodaje
zwolnienieniemieckichuczennic-muzułmanekzlekcjiWF-uzewzględuna
ichstrój,cozostałoodebranezadyskryminacjęprzezuczennice-chrześcijanki,
któreniemogłyliczyćnazwolnieniezWF-uzpowodówreligijnych.
TrzecimodelnazwanyzostałprzezBruggeramodelemzbliżenia((Integration
ThroughaRapprochementofCivilReligionandConstitutionalEthics’).Zbli-
żenienieoznaczatuzrównaniaorganizacjireligijnychzinstytucjamipaństwo-
wymianitymbardziejutożsamianiaichzesobą.Wtymmodelupunktemwyj-
ściajestzałożenie,żeobywatelesąkształtowaninietylkoprzezszkołyiinstytucje
publiczne,aleprzedewszystkimprzezrodzinyiwspólnotyreligijne.HMoralność
publiczna”niepowinnabyćjednaktożsamazmoralnościąktórejśreligii.Wszyst-
kiegrupykształtująceludzkiepoglądy:rodzina,wspólnotareligijna,wspólnota
polityczna–majązacelustalenietreścipojęciaHdobrawspólnego”.Wtympoję-
ciuzawierasiętakżerozumieniedobrajednostki.Różnewspólnotykształtująróż-
niącesięodsiebiepostawy,jednakwszystkiepróbujądokonaćsyntezywymiaru
indywidualnegoiwspólnotowego.Upodstawtegomodeluleżyprzekonanie,że
wspólnedobrowymaga,abymimoznaczącychróżnicmiędzywartościamimoral-
nymiróżnychpodmiotówznaleźćpoczuciewspólnotowości,łączącejewszyst-
kie15.BiorącpoduwagękształtmodeluzbliżeniaprezentowanegoprzezBrug-
geranależystwierdzić,żezwiązkiwyznaniowesątujednązistotnychkategorii
podmiotówbiorącychudziałwustalaniuznaczeniapojęciaHdobrawspólnego”.
Bruggeruważa,żekażdyztychmodelimożebyćrealizowanywewspółcze-
snympaństwiekonstytucyjnym,szanującymprawaczłowieka,podwarunkiem
15Ibidem,s.275.
