Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniapolskiego
XXIII
Niedokończonedziełosocjologiisystematycznejniejestani
streszczeniem,anipodsumowaniemcałegodorobku.Znaniec-
kitylkodoprecyzowujeswąteorięiwskazujenoweobszary,
wktórychpowinnabyćdalejrozwijana.Mamytudoczynienia
–jaktowyraziłaHelenaZnanieckaLopata(1976)–znieusta-
jącą,twórcząewolucją.Dotyczytotakzasadniczychkwestii,
jakpojmowaniesocjologiiopartejnazasadziewspółczynnika
humanistycznego,uogólnionegodopodejściahumanistycznego,
obejmującegotakżebiologiczne,demograficzneigeograficzne
wymiaryżyciaspołecznego.Pojawiająsiętakżeideenowe,jak
koncepcjapólsocjologii.
WzarysiesocjologiisystematycznejprzechodziZnaniecki
odrelacjispołecznychdoteoriirólspołecznychjakosystemu
owiększejzłożoności.Zaznaczonejużzostało,żeopracowa-
niesystemówspołecznychmożnaśledzićwkolejnychpra-
cachZnanieckiego.Teoriarólspołecznychpozostajenadal
ośrodkiemteoriisocjologicznejiwciążsięrozwija,chociaż
zainteresowanieuczonychzaczęłabardziejprzyciągaćteoria
tożsamościspołecznej(Turner2001).Teoriarólspołecznych
byłaodpoczątkuobszaremkonfrontacjiorientacjistrukturalnej,
którąwywodzonozpracRalphaLintona,iorientacjiinter-
akcyjnejwiązanejzpracamiGeorge’aH.Meada.JużRobert
K.Merton,którypodobniejakZnanieckianalizowałukład
zależnościwrolach,nazwanyprzezniegozestawemról,zwracał
uwagęnanadmiernąschematycznośćtegoprzeciwstawienia
(Heiss1981).Jednakżetenupraszczającypodziałnadalsię
utrzymuje(Dolch2003).Konceptualizacjazaproponowana
przezZnanieckiegomożewięcdostarczyćwtejdyskusjiwciąż
świeżychargumentówiinspirowaćnowerozwiązania.Trzeba
podkreślić,żejestonazakorzenionawtradycjiszkołychica-
gowskiej,nawiązujedopomysłówRobertaE.Parka,który
łączyłpojęcierolizpojęciemosoby,orazdokoncepcjijaźni
odzwierciedlonejCharlesaH.Cooleya.
