Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniapolskiego
XXV
2001,s.33),toZnanieckiodpoczątkubyłbliskipodejściu
interakcyjnemu,polegającemunaanalogiirolispołecznej
iroliteatralnejjednostki,choćjednocześniewskazywałjego
ograniczenia.Ten–nazwijmygo„indywidualistycznym”–
punktwidzenianarolespołecznejesttakżewidocznywdziele
Ludzieteraźniejsiacywilizacjaprzyszłości,gdzieZnanieckipo-
wołujesięnaSzekspirowskąanalogięmiędzyosobąspołeczną
aroląteatralną.Mówioroliosobistej,odgrywanejwjakimś
kręguspołecznym,któraczynizczłowiekaosobęspołeczną,
oznaczającącośinnegoaniżeli–jakpisze–„domniemaną
psychologicznąjednośćprzeżyćświadomychindywiduum”
(Znaniecki2001b,s.99).Rolaspołecznazostałazatemwyar-
tykułowanajakowzórosobowy,należącydozasobukulturo-
wegozbiorowości.Coistotne,Znanieckipodkreślawzajemne
oddziaływaniaizwracauwagęnatwórczyaspektodgrywania
ról.Jaźńodzwierciedlona,którąopisujejakospołecznieuprzed-
miotowioneciałoipsychikę,jesttylkojednymzeskładników
owegowzoruosobowego(Znaniecki2001b,s.105).Znaniecki
odpoczątkuidziewzupełnieinnymkierunkuaniżeliRalph
Linton,któregopodejściedozagadnieniaroliokreślonejjako
oczekiwaniazwiązanezestatusemspołecznymmiałonadługo
zaciążyćiograniczyćrozwójteoriiról.Zdrugiejzaśstronydla
Znanieckiegojaźńodzwierciedlonapozostajetylkojednym
zelementówroli,obejmującejuprawnieniaiobowiązkipo-
siadanewkręguspołecznym,wktórymjestodgrywana.Stąd
teżjesttokoncepcjaodmiennatakżeodprzedstawionejprzez
George’aH.Meada,którykoncentrowałuwagęnaprocesie
polegającymnaprzyjmowaniuprzezjaźńrolidrugiego.
WraportachEducationandSocialChange(Znaniecki
1998,s.45–46)znajdujemysformułowanianiewieleodbiega-
jąceodkoncepcjiprzedstawionychwksiążceLudzieteraźniejsi
acywilizacjaprzyszłości.Znanieckiwykładałswojąteorięroli
społecznejwpracachpodjętychzmyśląokierowaniudalszym
