Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
razowokategorianowoczesnościmaokreśloneramycza-
sowe,toznaczyjesthistoryczniewzględna.Wtymsensie
nawetpropozycjezpozoruwydającesięklasycystycznymi
czyteżtradycjonalnymiskierowanebywająprzeciwko
koncepcjomoniemałejdoziezmistyfikowania,zczym
spotykamysięnietylkowwypowiedziachCzesławaMi-
łosza,aletakżenaprzykładPawłaHertzaiTomasza
Burka.Miłosz,jakwiadomo,wypowiadasięprzeciwko
różnymlegendomnowoczesności,aHertziBurekoży-
wiająnowoczesnedoświadczenienarodowe2,występując
zarazemprzeciwkosymplifikacjomkulturowymczyteż
ideologicznym,zmierzającymwkierunkutotalitarnejprak-
tykispołecznej.TekstyHertzaiBurkatraktujęjakomosty,
abyćmożetylkojakoskromnepomostywiodącekunowo-
czesności.
Literackąnowoczesnośćwtejksiążceujmujęwznaczeniu
węższymniżkategoriamodernizmu,ugruntowanaprzez
literaturoznawczebadaniawostatnimokresie3.Wbrutalnie
zawężonymwyborzeprzedstawiamjedyniekilkukreatorów
iświadkówkrajowejnowoczesnościliterackiej.Dyskurs
onowoczesnościwpiśmiennictwieartystycznymzdajesię
dotyczyćniecoinnychzagadnieńaniżelidyskursnatemat
modernizmu.Uzmysłowićtenstanrzeczymaniniejsza
publikacja.
Dośćoczywistyjestfakt,żeobawchodzącewgrępojęcia:
„nowoczesność”i„modernizm”
,sąsobiebliskiesensulargo,
natomiastróżniąsięsensustricto.Wcentrumprzyjętejprzeze
mnieperspektywyumieszczamświadomośćnowoczesności
jakocząstkęinicjatywmodernizujących.Trzebawiedzieć,iż
nowoczesnośćimodernizmniesąkategoriaminazbytod
siebieodległymi,jeżelichodziozakresznaczeniowy.Nota
benewpraktycebadawczejzaznaczająsięniekiedytendencje
2Por.J.Kurczewska:Nowoczesnedoświadczenienarodowe(zróżnorodnoś-
ciąteraźniejszościwtle).W:Nowoczesnośćjakodoświadczenie…
3Por.serięmonografiipt.ModernizmwPolsce(podred.W.Boleckiego
iR.Nycza)oraztomW.Boleckiego:Modalnościmodernizmu.Studia,analizy,
interpretacje.Warszawa2012.
—8—
