Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CZĘŚĆPIERWSZA.RzeczwujęciuHeglaiMarksa
nia.Inneprzysługująceistociejestinnymsamymwsobieidlasiebie,
aniewobecjakiegośzewnętrznego„innego”.Wistnieniuinne(in-
nobyt)iokreślonośćmiałynaturęprostejokreśloności,przeciwień-
stwasprowadzonegodojedności,czyliidentyczności.Identycznośćta
jednakokazałasięprzechodzeniemjednejokreślonościwdrugą.
Wsferzerefleksjiróżnicakierujesiętylkodosiebie–jestzałożona
jakoróżnicasamawsobie.
Samawsobieróżnicaodnosisiętylkodosiebie.Jestnegatywno-
ściąsiebiesamej,czyliróżnicązsamąsobą.Niejestróżnicąztym,co
inne,leczsamajestswoiminnym.Ponieważjednakto,coróżneod
różnicyjestidentycznością,różnicajestzarazemróżnicą,jakiiden-
tycznością.Hegelmówi:„Różnicajestcałościąizarazemswym
własnymmomentem”[NL–2,52].Innymisłowy–różnicazawiera
wsobieidentycznośćorazodniesieniesiędoidentyczności.Byćmoże
wszystkietecharakterystykistanąsięjaśniejsze,gdyprzypomnimy
sobie,żeróżnicaweszławmiejscegranicyquantum.Towłaśniejej
negatywniegranicznycharakterpowoduje,żeróżnicajestogranicze-
niemtego,odczegosięodrywa,chociażwodrywaniutymwciąż
pozostajenastykuztym,cosięodniejoddziela(tj.zidentycznością).
Zarównoróżnica,jakiidentycznośćczyniąsiebienawzajemmomen-
tamiodnoszeniasiędosiebieijakotakiesączymśzałożonym.
Różnicanieprzechodzinigdywto,coinneiwobecniejzewnętrzne,
alemajejużwsobie.Dlategopozwalamysobienazywaćjąróżnicą
wewnętrzną.ChoćsamHegelnieposługujesiętakimokreśleniem,
okażesięonobardzoprzydatne–zewzględunaswojąskrótową,
niemalhasłowąpostać–wdalszymciąguprowadzonychwtejpracy
rozważań.
Wtensposóbróżnicazawieradwamomenty:identycznośćiróżni-
cę.Jestokreślonalub–powtórzmytorazjeszcze–założona.Założo-
nośćtakawymaga,abykażdyzjejmomentówbyłzarazemodnosze-
niemsiędosiebiesamego.Jedenztychmomentów–identyczność–
zostałjużokreślonyjakokierowaniesiękusobie.Drugimoment–
różnica–teżrefleksyjniezawracakusobie.Różnicę,którąrozpatru-
jemyjakozawierającątakiedwarefleksyjnieskierowanekusobie
momenty,Hegelnazywaróżnością.
(2)Różnośćjestwewnętrznymrozróżnieniemróżnicyabsolutnej
(wewnętrznej),jejrozpadem.Rozpadtenpoleganatym,żeróżnica
znosituto,cojestwobecniejnegatywneisamakierujesięrefleksyj-
niekusobie.Rezultatemtegozniesieniajestobojętnaróżnośćwele-
mencieidentyczności.Tenelementstanowipodłożedlaróżnicowania
sięiniejestniczyminnymjakodnoszeniemsiędosiebie.Różnośćjest
zatemkontrapunktem–lubjakmówiHegel–innobytemrefleksji.
