Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.Opora,Resocjalizacja.Wychowanieipsychokorekcjanieletnichniedostosowanychspołecznie,Kraków2010
ISBN:978-83-7850-371-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
14
Rozdział1.ZasTosowanieTeoriipoznawczo-behawioralnych...
wyjaśnianiazjawiskaniedostosowaniaspołecznegoiprzestępczościwliteraturze
polskiejpodejmowanowodniesieniudoteoriibiologicznych,psychoanalizyoraz
behawioryzmu.Rzadkouwzględniasięwspółczesnypoznawczo-behawioralny
nurtpsychologiiwwyjaśnianiuzachowańprzestępczych.Wkonsekwencjiobser-
wujesiędeficytbadańnadzachowaniamidewiacyjnymiwtymnurcie(Urban,
2000).Jednocześnienależyzaznaczyć,iżniemauniwersalnejteoriiobejmującej
wszystkiemożliweprzypadkidewiacjiiprzestępczości.
Treścizawartewprezentowanymopracowaniuprzeważnieodnosząsiędo
nurtukoncepcjipoznawczo-behawioralnych,upodstawktórychleżąświadomość
siebieorazwiedzaoprzyczynachnaszegozachowania.Teoriapoznawczo-beha-
wioralnastanowipodstawęwiększościwspółczesnychinterwencjiresocjalizacyj-
nych.Podejściepoznawczo-behawioralnełączydwiekoncepcjeterapeutyczne:
behawioryzm,którykoncentrujesięnaobserwowalnymzachowaniu,orazkon-
cepcjępoznawczą,któraskupiasięnaprzetwarzaniuinformacjiipodkreślasu-
biektywizmfunkcjonowaniaczłowieka.Modelpracypsychokorekcyjnejwpodej-
ściupoznawczo-behawioralnymwykorzystujezwiązekpomiędzyprzekonaniami,
emocjamiorazzachowaniem.Wkoncepcjipoznawczo-behawioralnejzwracasię
uwagęnainterakcjępomiędzywewnętrznymświatemosobyorazzewnętrznym
środowiskiem.Zachowaniejesttraktowanejakowynikwzajemnegooddziaływa-
niaczynnikówosobistychisytuacyjnych.
Myślenie(przetwarzanieinformacji)uznajesięzazłożonyrozwojowoproces,
podczasktóregoczłowieknabywamniejsząlubwiększązdolnośćdokontrolowa-
niairozumieniarelacjimiędzyjegomyślami,emocjamiorazzachowaniem.Jeśli
przyjmiemy,żezdolnościpoznawczesąraczejnabywane,awmniejszymstopniu
wrodzone,tomożnawnioskować,iżwykształcenienowychzdolnościpoznaw-
czychpozwalanazmianęzachowania.
Wgrupieteoriipoznawczo-behawioralnychznajdująsięteorietakichauto-
rów,jak:Beck,Ellis,Bandura,YochelsonczySamenow.Opisująonipoznawcze
strukturywramachprocesumyślenia,któreprowadządoproblemowychiprze-
stępczychzachowań.Teorietesugerują,żemyśleniejednostkiojakimśzachowaniu
możewyzwolićtzw.uczuciespustowe,któremożeprowadzićdozachowańprze-
stępczych.Przesłankąpoznawczejrestrukturyzacjijestfakt,żeosobyniedostoso-
wanespołecznieposiadajązniekształceniapoznawcze,wynikającezuwewnętrz-
nionychantyspołecznychprzekonań,postaw,myślowychnawyków,coprowadzi
jedoprzestępczejaktywności.Tegorodzajuzniekształceniapoznawczepowodują
odbióriprzetwarzaniedanychnapływającychzotaczającejrzeczywistościwsposób
skrzywionylubniedokładny.Niewłaściwyodbiórnapływającychinformacjimoże
sięprzyczyniaćdoproblematycznychreakcjiemocjonalnychibehawioralnychna
tedoświadczenia.Dużailośćisiłazniekształceńpoznawczychcechujązazwyczaj
osobymającezaburzeniapsychiczne.
