Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Resocjalizacjajakoprzedmiotbadańinterdyscyplinarnych
Karanieśmierciąstosowanodośćpowszechniewkoloniachamerykańskich.Cho-
ciażnajwyższywymiarkaryorzekanonawetzadrobneprzestępstwa,totrzebapowie-
dzieć,listaprzestępstwkaranychśmierciąnigdyniebyłatakdługa,jakwAnglii
(por.TaftiEngland,1964,s.403).Napobytwwięzieniuskazywanowtymczasietyl-
koosobypopełniająceprzestępstwareligijne,polityczneorazdłużników.Inneformy
karaniamiałyraczejcharakterspektakularnyiwiązałysięzbrutalnymodwetemspo-
łeczeństwawobecprzestępców.Stosowanowięcchłostę,karępręgierzaczypiętno-
wanierozpalonymżelazem.Wkoloniachznajdowałysięwprawdzielokalnewięzie-
nia,aleplacówkiteniemiałycharakterupoprawczego.Najczęściejprzetrzymywano
wnichbiedakówlubwłóczęgównazasadachkrótkotrwałegoaresztu.Pierwszymmiej-
scem,wktórymsprzeciwianosiętakimmetodompostępowaniazprzestępcamibyła
Pensylwania.Stałosiętakwdużejmierzezasprawąwielkiegoreformatoraprawo-
dawstwaidziałaczaspołecznegoPenna.
W1682r.zostałaogłoszonatzw.KartaPenna.Dokumentten(bardzopostępowy
jaknaoweczasy)utrzymywałwprawdziekaręśmierci,alejedyniezazabójstwo,oraz
zezwalałzamianękarcielesnychiwięzienianaciężkąpracę.CelemPennabyłooka-
zywaniełaskitam,gdziejesttomożliweorazumożliwienierehabilitacjiosobompo-
pełniającymprzestępstwa.Ponadtopostulowałonzamianęwięzieńnadomypracy
iprowadzenienaukizawoduwcelupowstrzymanialudziodwkraczanianadrogę
przestepczą.InneważnepostulatyprzedstawioneprzezPennadotyczyłynastepują-
cychkwestii:
qwszyscywieźniowiemoglibyćwykupienizakaucją,
quwięzienibezprawnie(pomyłkowo)moglizażądaćodszkodowania,
qwięzieniamiałybyćwolneodopłat(darmowewyżywienieinoclegi),
qdobraiziemiaprzestępcówmogłybyćoddanepokrzywdzonymimogłysłużyć
jakoformaodszkodowaniazaponiesionestraty,
qwszystkiemiastapowinnyzapewnićdomy(więzienia)zamiastkaraniadybami,
pręgierzemitp.(ibidem,s.403).
Wartoodnotowaćtakżeto,kwakrowskaKartaPennaniezawieraładługiej
listyprzestępstwreligijnych,takcharakterystycznychdlawiększościkodeksówkolo-
nialnych.
ŚmierćPennaw1718r.położyłakresjegośmiałymreformom.Następneważne
zmianywpodejściudoproblemukaraniaprzestępcówpojawiłysięwAmerycedopie-
ropowojnieoniepodległość.Reformąsystemuwięziennictwazajmowalisięwtym
czasieprzedewszystkim:wielkiuczonyireformatorBenjaminFranklinorazpsychia-
traidziałaczspołecznyBenjaminRush,wdziałalnościktórychmożnazauważyćwpływ
postępowychprądóweuropejskich.Zamiastścisłejizolacjiwprowadzononaprzykład
pracęnacelespołeczneorazujednoliconoubiórwięźniów.
W1790r.rozpoczęłodziałalnośćwięzienieprzyWalnutStreetwFiladelfii.Za-
kładtenprzebudowanowedługzałożeńreformatorskich.Dogłównegobudynkudo-
budowanoskrzydła,wktórychmieściłosię16cel.Odseparowanoteżsprawcówpo-
ważnychidrobnychprzestępstw.Pierwsizostalizakwaterowaniwoddzielnychcelach
bezprawadopracy,resztazaśprzebywałarazemipracowaławzakładachpołożo-