Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
1.Resocjalizacjajakoprzedmiotbadańinterdyscyplinarnych
osamotnienia.Spośród80więźniówpoddanychcałkowitemuosamotnieniu,przyży-
ciuzostałotylko2,innizaśzmarlilubpopełnilisamobójstwo.
Przyjmujesię,żerezygnacjaw1823r.zcałkowitegoosamotnieniawięźniówstała
siępoczątkiemdziałaniasystemuauburnskiegowjegowłaściwejpostaci.Wtymsa-
mymrokuwprowadzonobowiemzasadęizolacjinocnejwięźniówiwspólnejpracy
wczasiednia,przyrównoczesnymzakazieprowadzeniarozmów.Celewwięzieniu
auburnskimbyłybardzomałe(szerokość:1,2m;długość:2,3m;wysokość:2,15m).
Mimozakazurozmów,więźniowiekomunikowalisięprzeznieszczelnerurywentyla-
cyjne.Skazanimoglikorzystaćzposługreligijnych.Prowadzonotakżenaukęczyta-
nia,pisaniaiarytmetyki.
Więziennictwoamerykańskiewczesnegookresuwniosłodomyślipenitencjarnej
czteryzasadniczeelementy:
qideęnowoczesnegowięzieniajakozakładukarnegodlaprzestepców,
qustrójcelkowydefinitywnieukształtowany,
qwychowawczecelewięzienia,
qinicjatywęorganizacyjnąienergięreformatorską(Rabinowicz,1933,s.40–41).
SystemcelkowyzrodzonywAmerycePółnocnejbardzoszybkorozprzestrzeniłsię
wEuropieiprzetrwałnanaszymkontynenciedoostatniegoćwierćwieczaXIXw.,
anawetjeszczedłużej.Dopierowówczaspojawiłasięostrakrytykategosystemu.Jej
rezultatybyływidocznedośćpóźno,bowpierwszychlatachXXw.Ostatniewięzie-
niecelkowezbudowanowBelgiiw1919r.Jeszczedzisiajideacelicieszysiępozytyw-
nąopiniąpenitencjarystów.
Whistoriiwięziennictwapolskiegoentuzjazmdlasystemucelkowegonieprze-
kraczałnigdygraniczdrowegorozsądku.Umiarkowanymzwolennikiemsystemucel-
kowegobyłNiemcewicz.Bardziejpraktycznymjegorzecznikiem,propagatoremire-
alizatorembyłSkarbek,którywidziałwnimprzedewszystkimskutecznyśrodek
zwalczaniawzajemnejdemoralizacjiskazanychwspólnieodbywającychkarę,oraz
Moldenhawer.
Wokresiemiędzywojennymbardzorzadkostosowanocelejednoosobowe.Wpły-
nęłynatowznacznymstopniuwzględyfinansowe,gdyżwprowadzeniesystemucel-
kowegobyłoniezmierniekosztowne,uciążliweitrudneorganizacyjnie.
Oosadzeniuwjednoosobowejcelimówisięunaswpoczątkowymstadiumsyste-
muprogresywnego,przywykonaniukarywwięzieniachizolacyjnychigdychodzioza-
stosowaniecelijakokarydyscyplinarnej.Odosobnienie,uważanekiedyśzaśrodek
właściwegooddziaływaniapenitencjarnego,znajdujeobecniezastosowaniewskraj-
nychsytuacjachjakosurowakaradyscyplinarna,gdyzwykłemetodyoddziaływania
niewystarczają(Śliwowski,1982,s.83–85).
Systemprogresywny(XIXw.)
ReformawięziennictwawzbudziłażywezainteresowaniewEuropie.Napierwszym
MiędzynarodowymKongresiePenitencjarnym,przeprowadzonymwdwóchsesjach
w1846r.(Frankfurt)i1847r.(Bruksela),ustrójcelkowy,zakładającycałkowiteosa-
