Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II
PROGYMNASMATAIAFEKTYWPRUSOWSKIEJ
TEORIITWÓRCZOŚCILITERACKIEJ1
WLiterackichnotatkachokompozycji2,pochodzącychzlat1886-
1904,BolesławPruspróbowałująćtwórczośćliterackąDwogólnepra-
widła”3.Wiedzaztegozakresubyłaniezbędnapiszącym.Nieobcabyła
Prusowisztukaretoryczna,czemudałwyrazwpróbachbliższegona-
mysłunadtytułowymizjawiskamiipojęciami.MimoiżwiekXIXuzna-
jesięzaczasregresutejdziedziny,faktutegoniepotwierdzajątakże
ukazującesięwówczaslicznepodręczniki,znaneautorowiLalki4.
Prusm.in.opisywałformywypowiedzi,któremiałyswójan-
tycznyrodowód―dlanichodniesieniemstaniesięSztukaretoryczna
HermogenesazTarsu,autoram.in.Wstępnychćwiczeńretorycznych5.
Wyróżniłoniopisał12progymnasmatów,definiującjeipodając
przykłady.Tepismaretoryczneokazałysięuniwersalne,asłużyćmia-
łykształtowaniuumiejętnościretoryczno-literackich.Powielanebyły
następniewpodręcznikachprogymnasmatycznych.Niewszystkie
zformznajdujemywzapiskachpisarza,np.niematu:bajki,chrei,to-
posów,pochwał.Pisarzuwzględniłnatomiast:opowiadanie6,aforyzm
1Tekstzostałopublikowanyw:DForumArtisRhetoricae”2013,nr4,s.36-41.
2Oprac.A.Martuszewska,Gdańsk2010.
3Zob.:B.Bogołębska,Odtradycjidonowatorstwa,odtransgresjidoadaptacjinawybranychprzy-
kładachliterackichipublicystycznych,Łódź2013.
4Por.:Taż,Tradycjeretorycznewstylistycepolskiej.Narodzinydyscypliny,Łódź1996.
5Oprac.itłum.H.Podbielski,Lublin2012.
6Wopracowaniutymzostanieonopominięte,gdyżwtekściePrusapojawiłysięnaten
tematjedyniewzmianki.
16
