Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
jenadawca,który,byosiągnąćzamierzonecele,musiprzedstawićsię
widzowiwokreślonysposób.Wcentrumzainteresowaniaznajdują
siętuwyróżnioneprzezArystotelesatrzykomponentyethosu:phrone-
sis,areteieunoia,zaktualizowanewodniesieniudokategoriinadawcy
telewizyjnego.
Częśćtrzeciatoanalizapotencjałówretorycznychtkwiącychwtek-
ścietelewizyjnymimedium,którewpływanaperformancję(wykona-
nie,realizację)21tychtekstów.Punktemwyjściajesttuzałożenie,żekaż-
demediumwyróżniasięspecyficznymisposobamiperformancji,które
stanowiąojegoretorycznympotencjale,aleiograniczeniach.Audiowi-
zualność,telewizualność,strumieniowość,zdolnośćdobezpośredniego
przekazu,aleteżulotnośćistrukturowanieramówkiwytwarzająuod-
biorcówswoistysposóbpostrzeganiaiprzeżywania.Performatywny
wymiartelewizjiujawniasięwjejzdolnościdokreowaniarzeczywi-
stości,aszczególnieistotnyzpunktuwidzeniaskutecznościdziałańte-
lewizjijestaudiowizualnycharakterprzekazuizwiązanyznimefekt
autentyczności.Audiowizualność,angażującawzrokisłuch,nietylko
redukujeoporypercepcyjneiinterpretacyjnewidzów,pozwalanasy-
mulacjękomunikacjifacetoface,aleteżuwiarygodniaprzekaz.Ważne
sązarównodźwięk,obraz,słowo(mówioneipisane),jakizdolnośćte-
lewizjidoemisjinażywoistrumieniowaformanadawaniatelewizyj-
nego,któradeterminujestrukturęramówki.Jejteżpodporządkowana
jestbudowaposzczególnychprogramów.Patrzenienateksttelewizyj-
nyzperspektywyretorykiwymagaskupieniasięteżnaprzynależności
strukturtelewizyjnychdopewnychgatunkówiformatów.Gatunekbo-
wiem,jakonarzędzieogląduirozumieniarzeczywistości,ułatwiaod-
biorcyinterpretacjętekstówiwpływanaskutecznośćprzekazu.
Ostatniaczęśćpoświęconajestproblematyceretorycznegopro-
jektowaniaodbiorcytelewizyjnego.Celemretorykijestprzekonywa-
nie,cooznaczaoddziaływanienarozum,wolęiemocjeodbiorcypoto,
bywywołaćuniegookreślonąreakcję(aktperlokucyjny).Wcentrum
procesuretorycznegoznajdujesięwięcodbiorcaijegopotrzeby.To,co
wtymprocesiewydajesięnajistotniejsze,topróbaprzełamaniaoporu
wynikającegozsytuacjikomunikacyjnej–przestrzennego(najczęściej
21Pojęcianperformancja”
,wprowadzonegoprzezNoamaChomsky’egonaokreśle-
nienwykonania,realizacjiwypowiedzijęzykowej”
,używamwodniesieniudomedium
telewizyjnego,rozumiejącjejakowykonanie,któreoznaczajednocześniekształtowanie.
Performancjazależyodmedium.Mediumnietylkoutrwalaiprzekazujetekst,aleteż
wpływanajegokształticechy.Zob.Mediumjakoscenadlatekstu.
