Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Wprowadzenie
odmiennyodstrukturalistycznegomodelrelacjiosobowychw
literaturze.
Różnymujęciomwzniosłościtowarzyszyprzywoływanie–
cowcaleniejestoczywiste–różnychtekstówteoretycznych.
Dominująjednakwspomnianetrzyprateksty:Pseudo-Longinosa,
Burke’aiKanta.Rzadkopojawiająsiętakżeinne,historycznie
ważnewypowiedzi:Blake’a,Wordswortha,Schillera,Hegla,
Schopenhauera,Nietzschego,Mallarmégo,FreudaiBenjamina,
niezawszeprzywołującewzniosłośćwprost.Obrazkomplikuje
fakt,iż–jakokategorięuniwersalną–znaleźćjąmożnawedług
niektórychbadaczywkoncepcjachteologicznychczyreligijnych
cie,wedługktóregosamifilozofowieużywająswoistejnretoryki
Sytuacjiteoretykówihistorykówliteraturyzainteresowa-
nychwzniosłościąnieułatwiająwcaleprzywoływanewjej
kontekścietekstyliterackie.Romantyzmcieszysięwyraźnym
powodzeniembadaczy,aleznajdujemyteżtekstystarożytne,i
toróżnychkultur,takiejak:Biblia,Mahabharata,Iliada.Mo-
żemytakżespotkaćtekstyśredniowieczne,DantegoiWilliama
Langlanda.Wśródnwzniosłych”autorówpadająnazwiska:
WilliamaShakespeare’a,ChristopheraMarlowe’a,Tulsidasa
(tuchodziwyłącznieochronologię).ZautorówXVIIwieku
popularnościącieszylisięJohnMiltoniThomasBurnet.Wśród
omawianychautorówXVIII-wiecznychtrzebawymienićtakie
nazwiska,jak:WilliamCollins,WilliamCowper,DanielDe-
foe,PhilipFreneau,WilliamGilpin,OliverGoldsmith,Thomas
Gray,AaronHill,MatthewGregoryLewis,JamesMacpherson,
AnnRadcliffe,ChristopherSmart,JamesThomson,Horace
Walpole,WilliamWarburton,EdwardYoung.ZXIXwieku
pojawiająsięautorzy:JaneAusten,CharlesBaudelaire,Wiliam
Blake,CharlesBrockdenBrown,WilliamCullenBryant,Geo-
___
___
___
___
___
__
55GuySircellowidziwTaoteChing,wtradycjiZenoraznp.wobjawie-
niachśw.Teresycoś,cosamnazywandyskursemwzniosłości”,tzn.dyskursem
przekazującymdoświadczeniewzniosłości.HowIsaTheoryoftheSublime
Possible?,nTheJournalofAestheticsandArtCriticism”51:4,1993:Fall.
56Altieri,op.cit.
