Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nośnikipamięci,sferypolitykipamięci
27
neirealizacjepomnikowe,wprzypadkuzaśświętowaniachodziło-
byookreślonerytuały(względnieichwyraziściejnasyconehistorią
fragmenty).Każdazwymienionychsfertoodrębnezagadnienieba-
dawcze,wymagająceodwołaniasiędookreślonego,szczególnego
zestawudanychempirycznychi–poczęściprzynajmniej–odręb-
nychmetodanalizy
.
Przystudiowaniuwymienionychzjawisknależyuwzględnićdwa
odrębnepoziomyrozważań.Prowizorycznie,zbrakulepszych
terminówokreślamyjejakopoziom"centralizujący”ipoziom"lo-
kalny”("prowincjonalny”)32.Rozróżnienietowynikazoczywistego
faktuwielotorowościiwielowymiarowościrozwijanejprzezwładze
politykipamięcihistorycznej.Niektórezeskładającychsięnanią
praktykrealizowanebyływrelatywniejednolitysposóbnaterenie
całegokraju,wprzypadkuzaśinnychmogło(musiało?)byćzupeł-
nieinaczej.Naprzykładpraktykaedukacjiszkolnejodbywałasięw
sposóbujednoliconywskaliogólnopaństwowej,woparciuotesame
podręczniki,programyizaleceniametodyczne33.Dostrzeżemywięc
względnąjednolitośćoddziaływaniawsferzepamięcizbiorowej
niezależnieodkonkretnegoumiejscowieniadanejszkoływokreślo-
nymregionie,mieściealbowsi.Podobnasytuacjapanowaławod-
niesieniudoprzekazumediówogólnokrajowych(prasycentralnej
iradia).Wszędzieobowiązywałteżtensamkalendarzpodstawo-
wychkomunistycznych„świąt”irocznic,stanowiącypodstawęlicz-
nychuroczystościorazimprezmasowychorganizowanychprzez
władze34.Stałe(uniwersalne)pozostawałyteżzasadniczeelementy
„liturgii”(rytuału)takowychwydarzeń,włączniezwystępującymi
wnichodniesieniamihistorycznymi.Takżewskalicałegokraju
możemymówićofunkcjonowaniuokreślonego,obowiązkowego
32NaszerozróżnieniewydajesięparalelnedopostulowanejprzezA.Szpo-
cińskiegokategoriipamięcihistorycznej„lokalnej”i„regionalnej”.A.Szpociń-
ski,OwspółczesnejkulturzehistorycznejPolaków,w:B.Korzeniewski,Przemiany
pamięcizbiorowejateoriakultury,Poznań2007,s.32–34.Por.L.Nijakowski,
Polskapolitykapamięci…,s.53–54.
33Zob.wtymwzględzieB.Jakubowska,Przeobrażeniawszkolnejedukacji
historycznejwPolscewlatach1944–1956,Warszawa1986;M.Hoszowska,Prak-
tykanauczaniahistoriiwPolsce1944–1956,Rzeszów2002;K.Kosiński,Onową
mentalność…Zob.teżD
.Malczewska-Pawelec,Komunistycznepróbyprzeoriento-
waniapolskiejpamięcihistorycznejnaprzykładzietreścipodręcznikówszkolnych,
w:K.Polasik-Wrzosek,W
.Wrzosek,L.Zaszkilniak(red.),Historia–mentalność
–tożsamość.Studiazhistorii,historiihistoriografiiimetodologiihistorii,Poznań
2010,s.281–301.
34ZestawieniejegoelementówznajdujemywewspomnianejjużpracyOsę-
ki,Rytuałystalinizmu…,s.105–106.
