Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nośnikipamięci,sferypolitykipamięci
25
nych.Kolejnyistotnyelementtopraktykiedukacyjnezeszkolnym
nauczaniemhistorii(atakżejęzykapolskiego)naczele.Tutajszcze-
gólnieważnabyłazawartośćprogramówipodręcznikóworazte-
matykalekcji,alewgruncierzeczypoduwagęnależałobybraćca-
łokształtcodziennegożyciaszkolnejspołeczności(azatemrównież
uroczystościiakademienaterenieszkoły
,aktywnośćdziałających
tamkółekuczniowskich,organizacjimłodzieżowych,szkoleniana-
uczycielskieitd.)27.Niemniejistotneznaczeniemiałyrównieżza-
biegiwsferzekształtowaniasymbolikiprzestrzenipublicznej,takie
jakwznoszeniepomników
,nazewnictwoulicizakładówpracy
,jak
równieżdotycząceprzeszłościprzekazymedialne(wprasieoraz
radiu)i–poczęściprzynajmniej–bieżącaprodukcjaliteracka28.
3.Docelowywmyślintencjikomunistycznejwładzykształtizawar-
tośćzbiorowejpamięcihistorycznejPolaków
.
Chodzitutajorozpoznanieswoistej„mapypamięcihistorycznej”,
jakąrządzącypragnęlinakreślićwgłowachrządzonych.Podsta-
wowymzadaniembyłobyzrekonstruowaniekanonuhistorycznego,
awięckatalogumiejsciobrazówpamięci,jakistaranosięwtedy
ufundowaćiutrwalić.Kolejnakwestiatoanalizahierarchiitychże
miejscorazichwzajemnychpowiązań;następnatodominująca
wnichmetaforyka,acozatymidzieichzawartośćtreściowaoraz
wartościprzeznieprzenoszone,pozostająceoczywiściefunkcją
programuspołeczno-politycznegoorazideologicznegoPZPR,atak-
żebieżącychwymogówsprawowaniaprzezniąwładzywPolsce.
Prezentowaneniżejrozważaniaianalizynieaspirujądowyczer-
pującegorozpatrzeniacałościopisanejproblematyki.Wymagałoby
tobowiembadańzakrojonychnaznacznieszersząskalę,aniże-
lidotądprzeznasprzeprowadzone.Naszedociekaniamająwięc
wpewnymsensiecharakterwstępny
.Formułujemytuoczywiście
licznespostrzeżeniaiwnioskikonkretno-historyczne,dotyczące
mechanizmówmanipulowaniaprzezkomunistówzbiorowąpa-
mięciąPolaków
,jegoskali,atakżekonkretnychprzejawów
.Za-
sadniczymjednakzamiarem,zjakiegowyrastaniniejszeprzedsię-
27Wtejkwestiizob.K.Kosiński,Onowąmentalność.Życiecodziennewszko-
łach1945–1956,Warszawa2000;M.Brodala,Propagandadlanajmłodszychwla-
tach1948–1956.Instrumentstalinowskiegowychowania,w:M.Kula(red.),Prze-
budowaćczłowieka.Komunistycznewysiłkizmianymentalności,Warszawa2001,
s.15–202.
28Ogólnienatematroliliteraturywzakresieformowaniasięiprzekształ-
ceńpamięcizbiorowejzob.A.Erll,Literaturajakomediumpamięcizbiorowej,
w:M.Saryusz-Wolska,Pamięćzbiorowa…,s.211–247;B.Neumann,Literatura,
pamięć,tożsamość,ibidem,s.249–284.
