Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI
wzięcie,jestwypracowanieiprzetestowaniewpraktycebadawczej
spójnegoteoretycznieikonceptualniemodeluprowadzeniabadań
nadmanipulowaniempamięcią,modelu,któryumożliwiłbyzain-
teresowanymbadaczomrozwijaniekompleksowychdociekańnad
tymniezwykleistotnym,jakuważamy
,aspektempeerelowskiej
rzeczywistości.Takiemuwłaśniecelowizostałypodporządkowane
prezentowanewkolejnychrozdziałachnaszestudiaempiryczne29.
Wtrakciekonceptualizacjibadanychzjawiskrozróżniliśmykilka
zasadniczychsferdziałalnościupamiętniającej,takichjak:eduka-
cja,przestrzeńpubliczna,świętowanieikomunikacjaspołeczna.
Wprzypadkukażdejznich–jakuważamy–możnamówićowy-
stępowaniuzestawunośnikówpamięci,czyliinnymisłowy
,me-
diów/narzędziprzekazutreścihistorycznych,którymiwobrębie
danejsferyposługiwanosięnajczęściej30.Rozważającjepokolei,
każdorazowoskupiamysięnatakimnośniku,któryrozpoznajemy
jakoszczególniedlaokreślonejsferycharakterystyczny(coniezna-
czy
,żejedynyistotnywjejobrębie).Wprzypadkuedukacjibyłbyto
podręcznikdonauczaniahistorii,wobrębiekomunikacjispołecznej
natomiasttakistatusprzysługiwałbyprasiejakowiodącemumass
mediumtamtejepoki31.Jeślichodzioprzestrzeńpubliczną(ściślej
mówiącprzestrzeńmiejską,doniejbowiemzdecydowaliśmysię
ograniczyćrozważania),totutajkluczowejestnazewnictwoulicz-
29Koncentrująsięonegłównienawybranychzagadnieniachszczegóło-
wychprzynależnychdodrugiegozwyspecyfikowanychprzeznasobszarów
praktykiupamiętniania–cooczywiścieniewykluczaniezbędnychodniesień
równieżidopozostałychobszarów
.
30Pojęciu„nośnikpamięcihistorycznej”nadajemytuznaczenieniecood-
mienneodzaproponowanegowswoimczasieprzezM.Kulę(wpracyNośniki
pamięcihistorycznej,Warszawa2002).Zakresemswoimzbliżasięonodopo-
jęcia„mediumpamięci”funkcjonującegowsystemieteoretycznymA.iJ.Ass-
mannów
.
31Oczywiściewepoce„wczesnejPolskiLudowej”radio–historyczniepierw-
szemediumelektroniczne–byłowpowszechnymużyciu,akomuniścibez
wątpieniadocenialijegomożliwościkomunikacyjneiperswazyjne(jeślichodzi
o„odcinek”politykipamięci,pokazujetochoćbyprzywoływanewyżejstudium
A.Szpocińskiegoosłuchowiskachhistorycznychdladzieciszkolnych,wktórym
autortenzaokreslat1951–1953odnotowuje–przyniekompletnychmateriałach
–aż58takichsłuchowisk).Jednakmożnachybazakładać,że„mniejulotna”
ibardziej„materialnieuchwytna”gazetawwiększymstopniuodpowiadałaza-
stanymwzoromiprzyzwyczajeniomwzakresiemasowegoobieguinformacji
(nieprzypadkiemchybawówczesnejpropagandzieczęstopojawiałsięmotyw/
zdjęcierobotników/robotniczzajęciemstudiującychwprzerwieobiadowej
świeżodostarczanąimaktualnąprasę).Ogólnienatematrolimediówwzakre-
sie„zarządzania”pamięciązob.L.Nijakowski,Polskapolitykapamięci…,s.56–59.
