Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.PochodzenieheraldycznegoroduPrusów
21
JadwigaChwalibińska-pierwszamonografistkaroduPrusów-wiąże
genezęrodunaziemiachpolskichzpodbojemPrusprzezzakonkrzyżacki11.
Poglądtenznalazłswojeodzwierciedlenietakżewpóźniejszejtradycjihisto-
riograficznejdotyczącejtegozagadnieniaibyłzawszelogicznieuzasadniany.
ZdaniemGrzegorzaBiałuńskiegomigracjępruską,wywołanąekspansją
krzyżacką,należałobydatowaćniewcześniejniżnalatatrzydziesteXIIIw.12
Przyjęcietakiejdatacjijestjaknajbardziejprawomocneiwynikazfaktu,
żepoczątkowyokrespodbojuPrusprzypadłnalata1230-1249,apierwsze
poselstwozakonneprzybyłodoKonradaMazowieckiegodopierow1228r.
ijeszczewtymsamymrokuwkwietniuksiążęwystawiłrycerzomdoku-
ment,wktórymnadałimziemięchełmińską13.Biorącpoduwagępowyższe
względynależywyraźniepodkreślić,żemamytutajdoczynieniazmigracją,
którejprzyczynąbyłaucieczkaprzedagresjąkrzyżacką.
Wypadawtymmiejscuzatrzymaćsięnieconadproblemempodboju
Prusprzezrycerzyzakonnych,którychwładztwowPrusachbyłorezultatem
urzeczywistnienianadBałtykiemideikrucjaty.Spróbujmyzatemprześledzić
najważniejszeetapypodbojutejnadbałtyckiejkrainy,zwracającszczególną
uwagęnapolitykęnajeźdźcówwobecmiejscowejludności.Gdyzajrzymyna
kartykronikiPiotrazDusburga,przeczytamyrelacjęoichpierwszejfortyfi-
kacjiwPrusach,zwanejnVogelsang”,czylinśpiewptaków”.Oto,cozanotował
niemieckikronikarz:
Ponieważwspomnianibraciadomuniemieckiego,amianowiciebratKonrad
ijegotowarzyszniemieligdziegłówswoichzłożyćnaziemipruskiejprzeka-
zanejimjużwcześniejprzezrzeczonegoksięciapolskiego,przetooddawna
zamierzaliurzeczywistnićzamysł,bypośrodkupomiędzynimiawspomnia-
nymiPrusamimiećdlaobronyrzekęWisłę.Poprosiliwspomnianegoksięcia,
abyimwybudowałjedenzamek.TenjakomążcałkowicieposłusznyBogu
igorliwywwierze[ł]zebrałswójludinaprzeciwobecnegomiastaTorunia
wybudowałimnapewnymwzgórzuzamekzwanyVogelsang,copołacinie
oznaczacantusavium-śpiewptaków14.
nieńskiejwrazzPałukamiwświetlenazwgeograficznychicharakterystycznychimionrycerskich,
nSlaviaOccidentalis”1923-1924,t.3-4,s.81-90.Zkoleiobszernąlistęimionstaropruskich
zestawiłR.Trautmann,DiealtpreuβischenPersonnennamen,wyd.2,Göttingen1974,s.7-122.
11J.Chwalibińska,op.cit.,s.25-26.
12G.Białuński,EmigracjaPrusówwXI-XIVwieku,nPruthenia.PismopoświęconePrusom
iludombałtyjskim”2008,t.3,s.36,s.47.
13PreussischesUrkundenbuch,Bd.I,Königsberg1882,nr64.
14Dusburg,Kronika,s.38;Dusburgk(MPH,s.n.),s.45-46:nPostquampraedictifraters
domusTheutonicevidelicetfraterConradusetsociusipsiusinterraPrussieiampridemeis
adictoducePoloniecollatanonhaberent,ubisuacapitareclinarent,cogitaveruntalongeacce-
dere,utinterseetdictosPruthenosfluviumWiselehaberentmediumadcautelam.Rogaverunt
itaquedictumducem,uteisunumcastrumaedificaret,quitanquamvirtotusDeodevotuset
