Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
MarekPiechota
relacjerodzinnewspomnianezostajązrazuweWstępiewpostacimeta-
fory:DNiemen,dawniejsławnyzgościnności”,łączącyniegdyśDbratnich
narodówdzierżawy”,stałsięodczasuprzybycianateziemieNiemców,
Zakonukrzyżowegozakazanąwodą,którąodważająsięprzekroczyćjedy-
nierośliny:Dgałązkalitewskiegochmielu”nęconaDwoniąpruskiejtopoli”,
iptaki:Dsłowiki[ś]/Zbracią”(AMII,s.71—72,w.24—25,29i35—36)
—torównocześniearchaizacja,użyciestaropolskiejformyrzeczownika
zbiorowegorodzajużeńskiego<bracia’.WPieśniwajdelotywystępująteż
Dbraciasokoły”(AMII,s.107,w.352).Przyrodanaobubrzegachjeszcze
stanowijedność.DAludzie?—ludzirozdzieliłyboje!”(AMII,s.72,w.
40).Zacieranieróżnicypomiędzyświatemludziiprzyrodą,takcharak-
terystycznedlapoezjiMickiewicza,począwszyodBalladiromansów
(najbardziejwyrazistewPanuTadeuszu),postrzegamyiwzakończeniu
Wstępu,pojawiasięwnimzapowiedźwojennejpożogi,podczasktórej
brzegiNiemnaDToporzzielonychogołociwianków”(AMII,s.72,w.47).
Kolejnąsentencję:DCoprzyrodzeniazwiązałłańcuchzłoty,/Wszystko
rozerwienienawiśćnarodów”(AMII,w.49—50),skłonnijesteśmyinter-
pretowaćjakoaluzjędoobrzędu(sakramentu)małżeństwa—wiązanie
przeznaturę(Dprzyrodzenie”)złotymłańcuchem,któregoogniwamisą
przecieżobrączki.
Zinteresującychnasturozważańmusimywyłączyćwielokrotnie
powtarzanewpowieściokreśleniaDbrat”,Dbracia”,gdyżdotycząonenaj-
częściejpowinowactwaduchowegobracizakonnych(wHymnieKrzyżacy
nazywająsiebieDsyjońskąbracią”,występująjakoDsynyczłowieka”wopo-
zycjidoDSynaZbawiciela”—Chrystusa)orazDmąż”—używanegoprzez
Mickiewiczanajczęściejwznaczeniudawnym:<heros’,<bohater’,<rycerz’,
<człowiekmężny’,niejako<człowiekżonaty’.Jeśliwięcpominiemyowe
Dnierodzinne”konteksty,naplanpierwszywysuniesięubóstworelacji
rodzinnych,sieroctwotytułowegobohatera,tymwiększeokażesięjego
osamotnienie.
OKonradzie,któryprzyjąłimięWallenroda,wiemyniewiele,głównie
zresztązPowieściwajdeloty,wjejobrębiebohaterwystępujezresztąpod
imieniemWalteraAlfa—LitwinauprowadzonegojakodzieckoprzezKrzy-
żaków.Alfwspominaojcazbroniąwrękupodczasowejnapaści—takgo
zapamiętał(AMII,s.104,w.282),przywołujekrzykmatki(AMII,w.285),
towłaściwiewszystko,coDodrodziców”wywiózł(AMII,w.291).Mówi:
DWidzępostaćszanownąmatkiiojca,ibraci,/Alecoraztodalejjakaś
mgłatajemnicza/Corazgrubszaicorazciemnejzasłaniaichrysy”(AMII,
s.105,w.292—294).Idalej:DZostałżalporodzinie”(AMII,w.298).
Coprawda,wyznaje,żeWinrych—mistrzkrzyżacki—Ddochrztumię
trzymał,kochałipieściłjaksyna”(AMII,w.300),alebyłototylkoDjak”,
Dniby”,Dzamiast”,Dnaurągowiskoprawdzie,autentyczności”.DoWaltera
