Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rodzinajakopierwotneotoczenierozwojowe
1.1.Małżeństwoirodzinawmyślisocjologicznej
Pierwszepróbyanalizyznaczeniaiżyciarodzinyodnajdujemywstarożytności.Platon
uważałrodzinęnzarównozapoczątek,jakizapodstawężyciapaństwowego”(Platon,
1960,s.496).Rodzinastanowiłaistotnyelementplatońskiegosystemuspołecznego.Pra-
wodawca,który,zdaniemPlatona,powinienstaćnaczelepaństwa,winienteżustalaćwiek
zakładaniarodziny(najodpowiedniejszyto30-35latwprzypadkumężczyzny).Zarówno
kobiety,jakidzieciwidealnympaństwiemiałyprzynależećwspólniedogronamężczyzn.
Hierarchiapozycjiczłonkówspołeczeństwabyłazgórywyraźnieokreślona.nGodnością
zaśgórujązawszelepsinadgorszymi,starsinadmłodszymi,ojcowienadsynami,atakże
mężczyźninadkobietamiidziećmi”(Platon,1960,s.496).Paradoksalnie,Platon,uważa-
jącrodzinęzafundamentżyciapaństwowego,postulowałrozbicietejinstytucji,bojącsię
osłabieniakontroliwładcynadjejczłonkami.Lustracjaobywatelimiałabyćskrupulatna
idotyczyćwszystkichsferżycia(Żyromski,1994).
WedługArystotelesarodzinajestpodstawąstrukturyspołecznej,ponieważzbiórro-
dzintworzyłgminę,azkoleigrupagmindawałapodstawęstworzeniupaństwa.Wskład
arystotelesowskiejrodzinywchodzilizarównowolnijejczłonkowie(obywatele),jakinie-
wolnicy.SławnetwierdzenieArystotelesagłosi,żeczłowiekjestznaturyistotąspołeczną
(zoonpolitikon).Znaczyto,żejednostkaniejestsamowystarczalna,leczpotrzebujedo
życiainnychludzi(rodziny)ipotrzebujeistniećwpaństwie.Rodzinanatomiast,jakota
najmniejszaczęśćstrukturalna,wymagaprzynależeniadoszerszejorganizacji-państwa
(Żyromski,1994).
Ciekaweizarazemoryginalnepoglądydotycząceinstytucjirodzinymożemynapo-
tkaćuwieluprzedstawicieliwszystkichepokhistorycznych.Naszczególnąuwagęzasłu-
gująmyśliCycerona(nagruncierzymskim),JeanaBodina(przedstawicielafrancuskiego
konserwatyzmunowożytnego)orazJanaJakubaRousseau(przedstawicielafrancuskiego
oświecenia).
NagrunciesocjologicznychkoncepcjirodzinyniesposóbpominąćpoglądówAugusta
Comte’a,dziewiętnastowiecznegofilozofaitwórcysocjologii.Tanajważniejszainstytu-
cjaspołeczna,zdaniemComte’a,jestkategoriąhistoryczniezmienną,którajakcałyświat
społecznypodlegaprawomewolucji.Czynnikiemscalającymrodzinywspołeczeństwo
jestorganicznewspółdziałanierodzinwynikającezpodziałupracy.PodobniejakuAry-
stotelesa,wedługComte’arodzinamazazadaniesocjalizowaćjednostki,takbymogłyone
prawidłowofunkcjonowaćwspołeczeństwie(Szacki,2004).
