Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wobronieprawa.StanowiskoSenatuIIRPwobecnaruszeńKonstytucji...
45
2.Wzmocnieniewładzywykonawczejzapomocąnowelisierpniowej
umożliwiłobatalięsanacjizparlamentem.OkazjadoponiżeniaSejmu
nadarzyłasięwewrześniu1926r.Zgłoszonewotumnieufnościdla
dwóchministrówrząduBartlaspowodowało,żepremier,solidaryzując
sięzministrami,złożyłdymisję.Zachowaniepremieraniebyłospowo-
dowane,jakprzypuszczaAndrzejAjnenkiel,wysokimikompetencjami
ministrów,alechęciąskompromitowaniasiłySejmuorazpokazania
niemocytejizby18.Potymwydarzeniuprezydentbyłzobowiązanydo
przyjęciadymisji,anastępniemianowałtegosamegopremieranaszefa
rządu.Czynnośćtabyławpełnilegalnanamocyart.45Konstytucji
marcowej,jakrównieżwedługwykładnijęzykowo-gramatycznej,zgod-
niezktórąprezydentmaprawodomianowaniaiodwoływaniaPrezesa
RadyMinistrów.Natomiastwświetleart.58Konstytucjimarcowej
budziłotolicznewątpliwości.Wmyślzdaniadrugiegotegoprzepisu:
nRadaMinistrówikażdyministerzosobnaustępująnażądanieSejmu”
.
WopiniiczęściprawnikówBartel,składającsamdymisję,wykluczył
zastosowanietejregulacji.Zkoleiwedługzasadwykładnicelowościo-
wejcałataoperacjatracisens.Jestsprzecznazlogikąorazdobrymi
obyczajami19.NastępnieBartel2.10.1926r.znówpodałsiędodymisji,
apremieremzostałJózefPiłsudski.
Senatwobectakichproblemówonaturzekonstytucyjnej,korzystając
znprawadoinicjatywyustawodawczej”
,zaproponowałrządowi,prawie
dwamiesiąceprzedwydarzeniamiwSejmie,opracowanieprojektu
ustawyoinstytucjipowołanejdorozstrzyganiawątpliwościdotyczących
interpretacjikonstytucji20.SenatorJuliuszZdanowskiargumentowałto
tak:n(...)gdziewykładniaKonstytucjijestinaczejdokonywanaprzez
czynnikidecydująceciałustawodawczychiżestądwypływająpewne
nieporozumienia.Rozstrzyganie(...)zatargówwdrodzekorzystania
tylkozsiły,aniewdrodzeustalonegoobiektywnegoibezwzględuna
chwilędzisiejsządziałającegoprawa,musipociągnąćzawszekonsekwen-
18
A.Ajnenkiel,Polskapoprzewrociemajowym.ZarysdziejówpolitycznychPolski
1926-1939,Warszawa1980,s.37-47.
19
A.Ajnenkiel,Polskapoprzewrociemajowym...,s.42-43.
20
Sprawozdaniestenograficzneze138.posiedzeniaSenatuRzeczypospolitej
z5.08.1926r.,s.3-24,https://bs.sejm.gov.pl/F?func=direct&doc_number=000010268
(dostęp:15.06.2021r.).
