Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
RolaKanadywtransformacjiImperiumBrytyjskiego
PYTANIABADAWCZE
Niniejszarozprawajestpróbąprzedstawieniapierwszegozwymienionychwyżej
etapówtransformacjiImperiumBrytyjskiego.Moimcelemjestukazaniezmian
zachodzącychwImperiumBrytyjskimpoprzezpryzmatemancypacjipolitycznej
jednegozbrytyjskichdominiów-DominiumKanady.Procesuniezależnianiasię
KanadyiczęściinnychdominiówodWielkiejBrytaniijestsamwsobiezjawiskiem
niezwykleinteresującymiwhistoriistosunkówmiędzynarodowychwyjątkowym.
Odbiegabowiemodschematu,wktórymniepodległośćprzyznawanajestnamocy
jednorazowychaktówprawnych,ogłaszananiepodległościowymideklaracjamilub
uzyskiwanawskutekpowstańiwojen.Kanadawprocesiedochodzeniadoniezależ-
nościporuszałasięwłasnymtorem,dłuższym,alepozbawionymwybojów,uzysku-
jącniepodległośćwwynikuewolucji-nierewolucji.DziejeKanadysąznacząco
odmienneodhistoriiwiększościpaństweuropejskich,StanówZjednoczonychczy
nawetinnychdawnychbrytyjskichkoloniiwAfryceiAzji.WhistoriiKanadyniema
wojnyoniepodległośćanizbrojnychpowstańwymierzonychbezpośrednioprzeciw
brytyjskiemupanowaniu.Kanadyjskadrogadouzyskaniapełnejsuwerennościto
wielepowolnychistopniowychzmian,determinowanychzmieniającąsięrzeczywi-
stościązewnętrzną,atakżesytuacjągeopolityczną.Wtejostatniejsferzeogromny
wpływmiałazarównomalejącarolaWielkiejBrytaniijakoświatowegomocarstwa
igwarantabezpieczeństwaKanady,jaki(występującyrównocześnie)wzrostznacze-
niaStanówZjednoczonychnaareniemiędzynarodowej.Procespolitycznegounie-
zależnianiasięKanadyodWielkiejBrytaniizbiegłsięzzacieśnianiemstosunków
amerykańsko-kanadyjskichiszedłwparzezcorazbardziejwidocznązależnością
militarnąorazgospodarcząKanadyodpołudniowegosąsiada.Niebezznaczenia
byłoteżoddziaływanienaKanadęwewnętrznychproblemówUSAorazamerykań-
skichdoktrynpolitycznychiwojskowych.Kanadyjskadrogadouzyskaniapełnej
suwerennościpolitycznejniejestbynajmniejwyjątkowa.Podobnyprocesprzeszły
innedawnedominiabrytyjskie(AustraliaiNowaZelandia).RolaKanadywtym
procesiebyłajednakszczególna,gdyżjakonajstarszapometropoliiczęśćImperium
ipierwszedominiumbyłapionieremzmianijakopierwszazbrytyjskichkolonii
przeszłaprzezwstępneetapybudowanianiezależnościodLondynu.
Wmojejpracypragnęprzedewszystkimskupićsięnaprzyczynachimechani-
zmachzmianwstosunkachpolitycznychKanadyzWielkąBrytaniąwokresiemię-
dzywojennym.Wynikibadańprzeprowadzonychnapotrzebytejrozprawystałysię
przyczynkiemdosformułowaniaiudowodnieniahipotezyokluczowymznaczeniu
dwudziestoleciamiędzywojennegodlazaistnieniawieluwspółzależnychodsiebie
zmian,wtymdla:
•uzyskaniaprzezKanadęniezależnościwpolitycezagranicznej,
•redefinicjikanadyjskichrelacjizWielkąBrytaniąorazkanadyjskiejaktywno-
ścinaareniemiędzynarodowej,
