Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wpływmyślisamorządowejnarozwójsamorządukorporacyjnego
25
cząiwykonawczą.Wramachdrugiegotypurozumiałondecentralizacjęjakopodział
terytorialnypaństwapołączonyzpodziałemwładzymiędzyróżneorganyzjedną
wyższąwładząogarniającącałeterytorium.Ostatnimztypówbyładecentraliza-
cjaprawno-administracyjna,czylisystemwktórymistniejewiększailośćośrodków
administracjipublicznej.Oiledwapierwszetypymiałycharakterbardziejhisto-
rycznyotyletrzeciznichbyłnajbardziejrzeczywistąkoncepcjąregulacjistosunków
międzypaństwemajegoorganami.Wramachdecentralizacjiprawno-administra-
cyjnejT
.Bigobyłzdania,żejesttotakisystemadministracyjnyprzyktórympod-
miotymająsamodzielnośćwstosunkudocentralnejwładzy.Niejestzatemważne,
cojestprzedmiotemdecentralizacji.IstotnejestHktoijakadministruje”.Twierdził
on,żetylkowujęciupolitycznymlubdelegeferendamożnamówićozadaniach
wykonywanychprzezadministracjęzdecentralizowaną47.Uważał,żepojęciesamo-
rządumożnaidentyfikowaćzdecentralizacją,ponieważwjęzykufrancuskimnie
materminologicznegoodpowiednikadlategowyrazu.Podkreślał,żesamorządunie
możnajednaktraktowaćjakosynonimudecentralizacji,ponieważdecentralizacja
jestpojęciemszerszym48.
Podsumowując,główniprzedstawicieleteoriipaństwowejokresumiędzywojen-
nego,czyliT
.BigoiJ.Panejkozgadzalisięcodokwestii,żesamorządjestodmianą
administracjipaństwowej.Stanowiłonwyrazideidecentralizacji.Dokorzyścidecen-
tralizacjizaliczaliprzedewszystkim:uniezależnienie(wpewnychgranicach)czyn-
nikówlokalnychodorganówcentralnych;podrugie,przeciwdziałanienadmiernej
centralizacji;potrzecie,hamowaniebiurokratyzmuprzezpowołanieczynnikaoby-
watelskiegodopodejmowaniadecyzjiwsprawachpublicznych49.
Rolasamorząduwsystemiepolitycznympaństwajestkształtowanaprzezstruk-
turęorganizacyjnąizakreszadań,któresąwynikiemdecentralizacjiadministracji
publicznej.Istotnewtymzakresiejesttakżewskazanienajegomiejsce,jakiezaj-
47T
.Bigo,Związkipubliczno-prawnewświetleustawodawstwa…,op.cit.,s.123;OpróczT
.Bigo
iJ.PanejkinależywymienićtakżeH.Dembińskiego,którywmonografiipt.:HOsobowośćpubliczno-
prawnasamorząduwświetlemetodydogmatycznejisocjologicznej,oparłswojąteorięsamorząduna
analizieprawapanującegowpaństwieorazstrukturyformalnejówczesnejdemokracji.Podobnie
jakT
.BigoiJ.Panejkobyłzgodnycodokwestii,iżsamorządstanowiformęzdecentralizowanej
administracji,któraprzejawiasięwsprawowaniuadministracjipaństwowej.Zakryteriumpozwala-
jącauznaćkonkretnądziałalnośćmieszczącąsięwramachadministracjipublicznejuważałformę
działania,aniesprawyzałatwianeprzeztęadministrację.T
.Bigozapodstawędozakwalifikowania
charakterupublicznoprawnegozwiązkuuważałwładztwoadministracyjne,któregoistotnymskład-
nikiembyłowykluczeniedrogisądowejwsporachczłonkówzwiązkówiprzymusadministracyjny.
PodobnieJ.PanejkowładzęzwierzchniątraktowałjakowyposażonąwHimperium”.Natomiast
H.Dembińskikwalifikowaładministracjępaństwowązapomocąprawadowydawaniaprzeznią
aktówwładczych;T
.Bigo,Związkipubliczno-prawnewświetleustawodawstwa…,op.cit.,s.80;
T.Bigo,Stanowiskozwiązkówpubliczno-prawnychwpolskimsystemieadministracyjnym,Lwów1928,
s.7;J.Panejko,Genezaipodstawy…,wyd.1,s.131;H.Dembińskiego,Osobowośćpubliczno-
prawnasamorząduwświetlemetodydogmatycznejisocjologicznej,Wilno1934,s.58;za:B.Dolnicki,
Samorządterytorialny…,wyd.3,s.37.
48T
.Bigo,Związkipubliczno-prawnewświetleustawodawstwa…,op.cit.,s.125.
49S.Wykrętowicz,PrzedmowadowydaniaV,w:SamorządwPolsce…,wyd.5,s.11.
