Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Należyjednakpamiętać,żewysokazawartośćnajdrobniejszychcząstek(iłukoloidalnego)
powodujeutrzymywaniewodywglebieztakdużąsiłą,żeniemożebyćpobranaprzezrośliny.
Skutkiemtegoorazniedostatecznegoprzewietrzeniaglebysąniższeplonyroślinnietylko
wmiejscachomałejzawartościczęścispławialnychiiłu,lecztakżetam,gdziezawartośćtych
frakcjiwglebiejestzbytduża(rys.1.9).
A
Plonziarna(t/ha)
9
8
7
6
5
4
3
Średniazawartośćczęścispławialnych(%)
0
10
wwarstwiegleby0–90cm
f(x)=–0,04x^2+0,289x+1,539
R2=0,590
20
30
40
50
60
70
B
Plonziarna(t/ha)
9
8
7
6
5
4
3
0
5
Średniazawartośćiłuw(%)
wwarstwiegleby0–90cm
f(x)=–0,018x^2+0,580x+2,463
R2=0,448
10
15
20
25
30
Rysunek1.9.
zależnośćplonówpszenicyozimejodśredniejważonejzawartościczęścispławialnych(a)iiłu
koloidalnego(B)wglebiedogłębokości90cm
Źródło:Stępieńiin.2016.
Wodawsiąkająca,szczególniewsytuacjiwyługowania(zubożeniawkationyza-
sadowe)iumiarkowanegozakwaszeniagleby,możeprzemieszczaćzesobąnajdrobniejsze
cząstkiglebowe-iłkoloidalny(Gleboznawstwo2015),niekiedyrównieżnajdrobniejszefrakcje
pyłu(SistemaBrasileirodeClassificaçãodeSolos2013,SoilSurveyStań2014).Wgłębszych
warstwachglebyprzyzmianiewartościpHnawyższeiłmożeulegaćkoagulacji(łączeniupo-
jedynczychcząstekwagregaty)iwytrącaćsię.Wtensposóbpowstająpoziomywmyciaiłu
ozmniejszonejprzepuszczalnościdlawody.Jeślitakiewarstwypojawiłysięnapochylonych
fragmentachpola,możedochodzićdospływupodpowierzchniowego,któregokierunekjest
wprzybliżeniurównoległydopowierzchnipola(rys.1.8).Wodaspływającapodpowierzch-
niąglebyzawierarozpuszczoneskładnikipokarmoweipowodujezubożeniewteskładniki
miejscwyżejpołożonych,awzbogacenieobniżeńterenowych.Podpowierzchniowyspływwody
możerównieżprzyczyniaćsiędobocznegoprzemieszczaniacząstekiłuipyłu(Huggett1976).
Małeiśrednieporyglebowenietylkozatrzymująwodę,uniemożliwiającjejprze-
siąkaniewgłąbgleby,lecztakżepozwalająnaruchwodywewszystkichkierunkach,zmiejsc
wilgotniejszychdosuchszych(BuckmaniBrady1971,Uggla1981).Przyruchuodzwierciadła
wodygruntowejdowyżejpołożonychwarstwglebymówimyopodsiąkukapilarnym.Jegowy-
sokośćzależygłównieoduziarnieniaistrukturygleby,odkilkunastucentymetrówwpiaskach,
poprzezkilkadziesiątcentymetrówwpiaskachgliniastychiiłach(Mocek2015),ażdo,teore-
tycznie,kilkumetrówwpyłach(Uggla1981).Podsiąkkapilarnyjestjednakbardzopowolny,
szczególniewglebachciężkich.Tymsamymmamniejszeznaczeniedlazaopatrzeniaroślin
wwodęniżrozrastaniesiękorzeniwglebie(Uggla1981).
1.2.zmiennośćpóluprawnych–źródła/przyczyny
43
