Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Introduction
Nousnesommescertainementplusaujourd’hui.Lesformesécrivaine,
auteureouprofesseuresesontgénéraliséesdepuislesannées1980dansles
paysfrancophonescommeleQuébec,laSuisseromandeoulaBelgiquepour
s’imposeraufuretàmesuredutempsdanslelangagecourantdelaFrance
métropolitaine,etcecimalgrélapositiondel’Académiequidemeuretoujours
intransigeante
2.Onpeutmêmeenrire,carl’attitudedecettebonnevieilleinsti-
tutionressembledeplusenplusàcelledeDonQuichottequiselivreàlalutte
contrelesmoulinsàvent.Ainsi,toutrécemment,LeMondenouscommuniquait,
enpleindésaccordaveclesréservesacadémiquesparrapportà«laféminisation
autoritaireetsystématique[qui]pourraitaboutiràdenombreusesincohérences
linguistiques»,l’électionàl’Académiedunouveaumembreparletitre«L’écri-
vaineDominiqueBonaélueàl’Académiefrançaise»
3.
Entendons-nous:lesétudesdegenrenesontpasuneaffairedegrammaire,
mêmesiellesvoientdanslalanguel’undesinstrumentsprimordiauxdelado-
minationou,pourparlercommeFoucault,undispositifdepouvoir.Orcedif-
férendlinguistique,bienqu’ilsoitprésentéci-hautsousunjourvolontairement
caricatural,représenteunecertainedifficulté,quiestavanttoutinstitutionnelle,
maisaussiculturelle,politiqueethistorique,qu’onrencontrelorsqu’onsepro-
posede«fairedesgenderstudies»enfrançais.Repartissonsd’uneconstata-
tiongénéraleetbienconnue,quinouspermettrapourtantdesaisirlecœurdu
problème:s’inspirantdelaFrenchTheory,lesGenderStudiessedéveloppent
auxÉtats-UnisauseinduThird-WaveFeminism,leurobjectifprincipalétantde
déconstruirel’essentialismereprésentéparleFrenchFeminism.Or,malgréce
dénominateurnational,nilaFrenchTheorynileFrenchFeminismn’ontjamais
euleurshomologuesfrançais.
LaFrenchTheory,«cettedrôledeconstructionaméricaine»,commesouli-
gnaitaprèscoupBUTLERdansl’introductionàladeuxièmeédition,en1999,de
sonTroubledanslegenre(29),serévèleaujourd’huicommeeffetd’importation
d’uncertainnombredetextesfrançaisqu’ons’estensuiteproposédelireen-
semblesansattachertropd’importanceàdesdifférencesdetaillequiséparent,
parexemple,FoucaultdeLacanouDerrida(CUSSET2003).Enmêmetemps,la
reconnaissanceoutre-atlantiquedesauteur·e·sfrançais·e·saeulieuaumoment
mêmeoù,enFrance,lesnomsdecesauteur·e·s,malencontreusementassociés
à«lapenséedessixties»(fERRY,RENAUT1988),s’éclipsaient.Parconséquent,
2Lalignedirectricedel’argumentationdesImmortelsn’apaschangédepuislesannées
1980.Elleestsurtoutd’ordrelinguistique.Onmetenavantquelegenremasculinestungenre
nonmarquéetextensifetqu’iln’existeaucunrapportentrelegenregrammaticaletlegenre
naturel.Voir<http://www.academie-francaise.fr/la-langue-francaise/questions-de-langue#38_
strong-em-fminisation-des-noms-de-mtier-de-titres-etc-em-strong>.Datedeconsultation:le15
septembre2013.
3Cfr.<http://www.lemonde.fr/culture/article/2013/04/18/l-ecrivaine-dominique-bona-elue-
a-l-academie-francaise_3162500_3246.html>.Datedeconsultation:le15septembre2013.