Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Krzykawski,Z.Szatanik:Autourd’uneconfusionł
13
àl’époqueleslecturesaméricainesdestextesfrançaisontpermisunvrai
foisonnementdedifférentesstudies,tellesquegenderstudies,woman)sstudies,
postcolonialstudiesouculturalstudies,pourlesquelleslesréférencesàDer-
ridaouFoucaultétaientconstantesetdevaientservirdecautionthéoriquepour
lediscoursàcaractèremanifestementsocialetpolitiquedans«l’Amériquequi
estderetour»,leursauteursétaientàpeinereconnusdansleurproprepays,
quicélébraitleretouràdestendancesnéo-humanistesdudiscoursrépublicain
(CUSSET2005;2008).SiAntoineCompagnonn’apaseutortdeconstaterdans
sonDémondelathéoriequecelle-ci,enFrance,s’estinstitutionnalisée(9),nous
sommesamenésàyajouterquecetteinstitutionnalisationallaitdepairavecle
rejet«deseffetsruineuxdel’anti-humanisme»(fERRY,RENAUT36),quisepro-
duitdanslacoupureidéologiquecaractérisantlaFrancedesannées1980.
SiletermeFrenchTheoryestuneconstructionautantréductricequecom-
mode,leFrenchFeminism,pourévoquerlacritiquedeChristineDELPHY,est
«uneinventionpureetsimple»(19)quin’arienàvoiraveclaréaliténonseule-
mentfrançaise,maisuneréalitéquelconque.Delphyaétélapremièreàdénon-
cerlafausse«francité»d’untelféminisme,incarnéparHélèneCixous,Julia
KristevaetLuceIrigarayquiauraientconstituéla«SainteTrinité»duFrench
Feminism.Toutd’abord,lesdeuxpremièresneparticipentpasaudébatféministe
enFranceet,choseremarquable,nesereconnaissentpascommeféministestout
enrejettantmêmeleterme«féminisme».Orcelabelnationaletextensif,qui
seréféreraitàuncontenubiendéfini,«retireauxféministesfrançaisesledroit
des’appelerdesféministesfrançaises»,tandisque«l’imagequ’onleurmontre
estunesourcedeprofondeirritation»(DELPHY16).Lareprésentantedufémi-
nismematérialisteleditsansdétour:cequ’onappelleleFrenchFeminismne
fonctionnequedansledébataméricainquil’appelleàl’existenceseulementpour
dénoncersesprésupposésessentialistes.Parmieux,onretrouve,entreautres,la
convictionque«leféminin»et«lemasculin»sontuniverselsetexistentindé-
pendemmentdetouteslescultures,etqueladivisionentrel’unetl’autreincarne
unedivisionuniverselledestraitsdecaractère;lacroyanceselonlaquellele
psychismeestantérieuràlaculture,etparconséquentilestindépendantdela
société;laconfianceàladifférencesexuellequiestlaseuledifférencedetaille
entrelesgens,carelledéterminelesdifférencesmorphologiques,lesdifférences
fonctionnellesdanslareproductionetlesdifférencespsychologiques.
Enfait,onpourraitprendreleFrenchFeminismpourlerésultatd’unmisrea-
ding.Ils’agitd’uncertaingroupedecommentairesfaitsparlesauteuresanglo-
américainessurdestextesfrançaisetnonfrançais(auxnomsdeCixous,Kris-
tevaetIrigaray,ilfautaujouterceuxdeFreud,LacanetDerrida),cequinous
entraîneraitàdirequelesseulesFrenchFeministsquiexistentvraimentsontles
auteuresanglo-américaines.IlnefautpourtantpasoublierquelelabelFrench
Feminismestuntermeàuntrèsfortcoefficientidéologique,dumoinsàl’in-
térieurdudiscoursféministe,dontlaprégnancedanslediscoursuniversitaire