Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Korespondencje”i„sztuka”.Wprowadzenie
danslescorpssonores,etcesparticulesperçuesparnotreoreille,misesenoeuvre
parlemusicien,répondentàdesidéessuivantnosorganisations.Selonmoi,lana-
turedusonestidentiqueàcelledelalumière.Lesonestlalumièresousuneautre
forme:l’uneetl’autreprocèdentpardesvibrationsquiaboutissentàl’hommeet
qu’iltransformeenpenséesdanssescentresnerveux.Lamusique,demêmequela
peinture,emploiedescorpsquiontlafacultédedégagertelleoutellepropriétédela
substance-mère,pourencomposerdestableaux.Enmusique,lesinstrumentsfont
l’ofcedescouleursqu’emploielepeintre.Dumomentoùtoutsonproduitparun
corpssonoreesttoujoursaccompagnédesatiercemajeureetdesaquinte,qu’ilaf-
fectedesgrainsdepoussièreplacéssurunparchemintendu,demanièreàytracer
desfiguresd’uneconstructiongéométriquetoujourslesmêmes,suivantlesdifé-
rentsvolumesduson,régulièresquandonfaitunaccord,etsansformesexactes
quandonproduitdesdissonances,jedisquelamusiqueestunarttissudansles
entraillesmêmedelaNature
[dźwiękjestprzetworzonympowietrzem,powietrzeskładasięzcząsteczek,
którymzpewnościąodpowiadająwewnątrznasanalogicznecząsteczki,
sympatyzująceznimiirosnącesiłąmyśli.Tymsamympowietrzemusizawie-
raćtylecząsteczekoróżnejelastycznościizdolnychdotyludrgańwróżnych
interwałachczasowych,iletylkojesttonówwciałachdźwięcznych;opracowa-
neprzezmuzykacząsteczkiwychwytywanesąprzezuchoi,zgodnieznaszą
budowąwewnętrzną,odpowiadająideom.Sądzę,żenaturadźwiękuwniczym
nieróżnisięodnaturyświatła.Dźwiękjestinnąpostaciąświatła:jednoidru-
giedokonujesiępoprzezdrganie,któredochodzidoczłowieka,abyulecwcen-
trumnerwowymprzekształceniuwmyśl.Muzyka,podobniejakmalarstwo,
posługujesięciałami,któreposiadajązdolnośćwydobywaniazpierwotnejsub-
stancjitakiejczyinnejwłaściwości,abykomponowaćzniejobrazy.Wmuzyce
instrumentysłużądotegosamego,cokolorywmalarstwie.Jakożekażdemu
dźwiękowiwytworzonemuprzezciałoakustycznezawszetowarzyszyjegoter-
cjawielkabądźkwinta,którąporuszaonpyłkamikurzurozpostartyminana-
ciągniętympergaminie,abykreślićfiguryozawszejednakiejbudowiegeome-
trycznej,zgodniezróżnymnatężeniemdźwięku–regularnewprzypadku
akorduipozbawioneformścisłych,gdywydobywamydysonans–powiadam,
żemuzykajestsztukątkanąwewnętrznościachsamejnatury]
24
.
Dwiecechyzbliżająsztuki.Popierwsze,bezwzględunato,cojest
przedmiotemkomponowania–barwyczydźwięki–pracaartystyza-
wszepoleganaposzukiwaniudoskonałychkonfiguracji.Podrugie,środ-
ki,jakimionisięposługują,podlegajątymsamymprawomfizycznym.
Więcej,sprowadzająsiędotegosamegomechanizmu:zarównodźwięk,
jakiświatłosądrganiempowietrza,którewychwytywanejestnastępnie
24H.Balzac,Gambara,[w:]tegoż,LaComédiehumaine...,s.434.
~15~
