Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
kontekst,zostałjużwcześniejzacytowanywinnymmiejscu.Jednocześnie
takiecelowepowtórzeniazmierzajądopokazaniaprzywoływanychobser-
wacjiwieszczówzmożliwiewieluperspektyw,ujawniającróżnepotencjal-
niewynikająceznichsensy.Nieudałosięwtensposóbcałkiemzapobiec
strategii,wktórejcentrumznajdujesię„fragmentaryzacjalistów,czylidzie-
lenieichwersjiintegralnejna»użyteczne«cytatyi»nieużyteczną«resztę”62,
tematemksiążkijestbowiemanalizapodróżopisarskichwypowiedziMickie-
wiczaiSłowackiego,atakicharakterdobrzeujawniająwłaśniefragmenty
poszczególnychlistów,choćniesposóbniezauważyć,żecała„epistolarna
suita”obuautorówjakotaka(wznakomitejwiększości)wpisanazostała
wformułęlistówzdrogi.
Choćtaczęśćkorespondencjiwieszczów,którarealizujeformułę„listów
z/opodróży”,funkcjonujewpewnymrozproszeniu,nigdyniezostałyoneuło-
żoneprzezichautorówwżadnecykleicałościotakimwłaśniezabarwieniu,
niezostałytakżeopublikowaneprzezwieszczówzzamiarempopularyzacji
zdobytejpodczasswoichwędrówekwiedzyoodwiedzanychmiejscach-nie
stanowitoprzeszkodywrozpatrywaniutychdokumentówwłaśniewkatego-
riachpodróżopisarskich.Wiemy,żeprywatnelistydobliskichmiaływepoce
szczególnystatus,częstoprzeznaczonebyłydlaszerszegokręguodbiorców
niżnominalnyadresat,odczytywanepowielokroćdocierałydozróżnicowanej
„publiczności”.Niebyłatozresztąspecyfikadotyczącatradycjipolskiejczy
jedyniekorespondencjiwybitnychjednostek.JakprzypominaJudithAdler:
RecentFrenchscholarshiphasdefinitivelyestablishedthatatravellitera-
turewhichneverassumedbookform(unediteddiaries,letters,handwritten
manuscripts)waswidelycirculatedamongintellectualelitesandheldapro-
minentplaceinprivatelibraries63.
Celemnajważniejszym,któregoosiągnięciusłużyćmająwszystkiezebra-
newtejksiążceanalizycząstkowe,jestpróbazrekonstruowaniawyczytanej
zkorespondencjiwieszczówichjednostkowej(choć-cooczywiste-wyra-
stającejzpraktykiikulturyepoki)teoriipodróżowania.Chodzimimiano-
wicieoosobiste,indywidualnedefinicje,poddająceskonwencjonalizowaną
62Tamże,s.37.
63J.Adler:Originsofsightseeing.“AnnalsofTourismResearch”1989,vol.16,s.17.
24
