Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
MickiewiczaiSłowackiego
"życiepodróżne”
Podróże
dwóch
największych
romantycznych
wieszczów
pod
wielo-
mawzględamisąbardzopodobne-nietylkodosiebienawzajem,aleteż
dowielupodróżyprzedsiębranychzarównoprzezpoetów,artystów,jak
izwykłychzjadaczychlebaogarniętychwpierwszejpołowieXIXstule-
ciaprzemożnąpotrzebązwiedzaniabliższychidalszychkrain1.Tapasja,
amożenawetobsesjapodróżowania,odziedziczonapoepokachpoprzed-
nich2,wykrystalizowanawpostacioświeceniowegoGrandTour3,ulega
wromantyzmieswoistemuprzeformułowaniu,aleteżwzmocnieniuiupo-
wszechnieniu,abywdrugiejpołowiestuleciastaćsięczymśwrodzaju
1
Wprzypadkupisarzyzaznaczyćnależy,żeperegrynacje(podejmowane,oczywiście,
zróżnychpowodów)niezawszemusiałyprzekładaćsięnazainspirowanenimidzie-
ła,choćczęstotakwłaśniesiędziało:„PoEuropiepodróżowałowielu:opisyichpodró-
ży-zamierzonych,wymuszonychwygnaniemlubzesłaniem,przedsięwziętychzwielu
różnychpowodów-sąbardzoliczneitrudnobyjebyłowszystkieprzytoczyć,anawet
wymienić.Niektórejednakspowodowałypowstaniedzieł,którebeznichbyćmożeby
niepowstały,awkażdymrazieniemiałybytakegzotycznegocharakteru”(M.Cieśla-
-Korytowska:Preromantyzmiromantyzmeuropejski.WydawnictwoAvalon,Kraków
2021,s.404).
2
JakzauważaW.Łoziński:„[…]wobecniezmiernietrudnychwarunkówkomunika-
cji,zdawałobysię,żeszlachcicwyruszałzdomutylkozważnejbardzopotrzeby,tyl-
kozostatecznejkoniecznościnawet.Takprzecieżniebyło”(W.Łoziński:Życiepolskie
wdawnychwiekach.WydawnictwoLiterackie,Kraków1958,s.224).Ruchliwośćszlachty
dotyczyławprawdziezazwyczajbliższejokolicyiwłasnegokraju,alezdarzałysięrów-
nieżwyjazdypozagraniceRzeczypospolitej-zarównotepodejmowanezważnychprzy-
czyn(dyplomacja,nauka),jakiteprzedsiębranewyłączniedlaprzyjemności(Tamże,
s.230-234).
3
Kwestiapodróżowaniaipodróżopisarstwawdobieoświeceniajest,oczywiście,niezwykle
złożona.Choćprzemiany,któreusprawniłytransportnaszerokąskalę,prowadzącdo
umasowieniapodróży,nastąpiłydopierowwiekuXIX,nieoznaczato,żesamapodróż
(jakopraktyka,aleipewienfenomenkulturowy)zajmowałamarginalnemiejscewWieku
Świateł(zob.M.Cieński:PodróżowaniewXVIIwiekujakoprzedmiotwspółczesnejrefeksji
badawczej.„WiekOświecenia”2012,t.28,s.111-120).
27
