Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
DANUTAZAWADZKA
zebraneipomnożonezostałydwadziełaJerzegoSamuelaBandtkeHistorjadrukarń
krakowskich-tudzieżHistorjaBibliotekiUniwersytetuJagiellońskiegoaprzydany
kataloginkunabułówpolskichujawniaczęstąwpraktycepisarskiejLelewela
zależnośćpomiędzynrozbiorem”cudzegodzieła,ajegowłasnymmyśle-
niemiwrezultacietamtegonpomnożeniem”.Badaczbywawięcnajpierw
czytelnikiemirecenzentem,jegopracanaukowapoleganapodążaniuza
kimś,rozważaniuisuplementowaniupierwotnegotekstu.Przyczymnpo-
mnażanie”byłoczasemradykalne,przedBibliografcznychksiągdwojgiem
wtensposóbprzerobiona,araczejprzepisanazostałaHistoriaksiążątikrólów
polskichTeodoraWagi32.Takwięcnietylkoczytanie,aleipisaniemauLele-
welacharakterspołeczny,nieodbywasięwizolacji,leczwsiecipowiązań.
Podrugie,wPrzemowiedomoichksiągbibliografcznych,wsposóbznaczący
umieszczonejwśrodkuIItomu,literackośćisternizmujawniająsięwprost,
wpostaciprzywołaniabohateraPodróżysentymentalnejprzezFrancjęiWłochy:
Niewdezobliżantce,czylipojedynczejkaretce,jaktłumaczpolski,niezawsze
tłumaczonedziełorozumiejący,mówi,niewtejnajednąosobękaretce,kitajką
zasłoniętyjakYorik;alenafurmańskiejbryce,dotejbioręsięprzemowy.W
chwilęsamjeden,prawiepodgołymniebem,opuszczonyodświata,tylkosta-
rozakonnyfilozofującywoźnicamnietowarzyszy;samjedenpuszczammyśl,
wśródsłotypogodną.Zbiegiemkółzbryzganych,biegnąbezdrożemrozkołysa-
nemyśli,akażdykoniomdanywypoczynek,jestczasem,wktórymwyjąćmożna
notatę,kałamarzipióro,iprzemowępisać.Samjedentylkojestemidosiebie
mówićmogę,dosiebie,czylidowas,mojeksięgibibliograficzne33.
PrzeprowadzającnaoczachczytelnikabibliograficznąadaptacjęPodró-
żyidokonującmimochodemwyrywkowegorozbioru(uwagaondezobli-
żantce”)pierwszegopolskiegojejprzekładu(StanisławaKostkiPotockiego
z1817roku),prowadziLelewelrozważaniaautotematyczneopisaniunprze-
mów”,akończyjewyznaniemonwielkiejzażyłości[ł]wielkiejpoufałości”34
międzysobąiksięgami(jakotakimiinbibliograficznymi”).Potrzecie,cho-
dzioszczególnąnzażyłość”,bowiemnarratoremprzemowy,owympolskim
Yorikiemnafurmance,jestnbibliograf”ikolejnyrozdziałekpoświęcaLele-
welrefleksjioistociegłównegojegoprzedmiotu,awięcnbibliografii”.Przy-
nosionaportretsuperczytelnika,którychcenbyćoswojonyzewszystkiemi
pracamiludzkiemi”35iopiswieloaspektowego,zmysłowegodoświadczenia
książki.Niesposóbdocenićliterackiejurodytejrefleksjibezdwóchcytatów:
32
TeodoraWagiHistoryaksiążątikrólówpolskich:krótkozebrana,dlalepszegoużytkuznacznieprze-
robionaipomnożona[przez]JoachimaLelewela,Wilno1824.
33
JoachimaLelewelaBibliograficznychksiągdwoje…,t.II,op.cit.,s.237.
34
35
Ibidem,s.239.
Ibidem,s.246.
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone