Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
TOMASZJĘDRZEJEWSKI
obszerniecharakteryzującapracenaukoweiceleideowefilomatów,zdużą
rezerwąpisałaojakościichliterackiejpracy:
[ł]musimystwierdzić,żeniewątpliwymnnałogiem”sprzecznymzrozsądną
racjąstanu,byłaich[filomatówT.J.]fascynacjanarodowością,onajednakpo-
wołaładożycianajżarliwszeichprzemyślenieideoweizabarwiłauczuciowo
miernąartystyczniepoezję2.
Niezamierzamwtymtekściepodważaćsądówbadaczkianiteżnie
twierdzę,żedwutomowyzbiórzamykawsobielicznearcydzieła.Myślę
przytym,żewielespośródwierszyfilomackichzyskanaznaczeniu,kiedy
uwzględnisięśrodowiskowyczyteżśrodowiskowo-warsztatowywymiarfi-
lomackiejaktywnościtwórczej.Większośćtejspuściznypoetyckiejmaprze-
cieżcharakterokolicznościowy,uwikłanynietylkowkontekstyestetyczne
iideoweepoki,lecztakżewrelacjeprzyjacielskieibieżąceżycieliterackie
grupy.Niezmieniategofaktunnarodowa”tendencjatematyczna,podkreśla-
naprzezWitkowską:
Narodowośćjestgłównymnatchnieniemmuzyfilomatów.Motywyludoweisty-
lizacjehistorycznewyczerpująwzasadziezainteresowaniatematycznemłodych
poetów,ichzamierzeniatwórczezamykającwramachgatunkówtradycyjnie
dlatejtematykizawarowanych:sielanki,piosenki,dumania,dumo-balladyczy
śpiewuhistorycznego.Nieoeksperymentatorstwoartystycznechodziłobowiem
młodymtwórcom,aleouprawianiepoezjiskutecznej,wychowującejikształtu-
jącej,poezjinajogólniejrzeczbiorącpodporządkowanejestetycehistory-
zmu,lansowanegoniegdyśprzezTPN3.
Oczywiściehistoryzmiprogramnarodowościpozwalająsięzidentyfiko-
waćwwierszachfilomackich.Niemniejjednakwzmiankabadaczki,żenie
zależałofilomatomnaartystycznymeksperymentatorstwie,otwierapole
dodyskusji.Zwłaszczażeopróczdum,dumańczyśpiewówhistorycznych
nrówieśnicyMickiewicza”pozostawiliobszernykorpuswierszylekkich
izabawowych,stanowiącychosobliweświadectwogierzkonwencjami
poetyckimi.
nWalkamiodowa”,wierszeimieninowe,utworysytuacyjneiżartobliwa
pocztapoetyckanasiąkająsensamiprzedewszystkimwtedy,gdyczytasię
jezuwzględnieniemśrodowiskowegokodu.Wiersze,któremamnamyśli,
sytuująsięnietylenamapiepopularnychwówczastendencjiestetycznych
(niepytamywięcokwestięwpływuczyinspiracji),ilewkontekściedyna-
2
A.Witkowska,Wstęp,w:Wybórpismfilomatów.KonspiracjestudenckiewWilnie18171823,
oprac.A.Witkowska,Wrocław2005,s.CXVI.
3
Ibidem.
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone