Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.JUGOSŁAWIAnWIĘZIENIEMNARODÓW”?
niaokresuIIwojnyświatowejstwarzałysprzyjającygrunt-anawetzapobie-
gaćwrażeniu,iżSerbowiesąspołecznościąuprzywilejowaną.Niewydajemi
sięnatomiastzasadnetwierdzenie,żeuźródełtychipodobnychrozstrzygnięć
leżałaniechęćdoSerbówmarszałkaTity,pochodzącegozrodzinychorwac-
ko-słoweńskiej,orazjegokilkunajbliższychwspółpracowników,doktórych
zaliczalisięnadającykierunekpolitycenarodowościowejSłoweniecEdward
KardeljiChorwatVladimirBakarić.Faktemjestjednak,żewśródścisłejczo-
łówkiprzywódcówniebyłopousunięciuw1966r.AleksandraRankovicia
Serbów.Dodajmy,żewdrugiejJugosławiispośród11premierówrządufede-
ralnego5byłoChorwatami.
Ci,którzygłosiliopinięofaktycznymuprzywilejowaniuSerbów,jeśli
wogóleusiłowalijąuzasadnić,przytaczaliniektóredane,przemilczającinne,
liczniejszeibardziejwymowne.Przechodzonodoporządkudziennegonad
tym,żenanajważniejszychstanowiskachpaństwowychobowiązywałakon-
stytucyjnazasadarównejreprezentacjirepublikiautonomicznychprowincji.
Twierdzonowięc,żekorpusocerskiskładałsięw70%zSerbów,podczas
gdywrzeczywistościw1971r.stanowilioni60,4%jegoskładu,aw1990r.
-54,3%.TakżeodsetekCzarnogórcówzmniejszałsię,wtymokresiespadłon
z7,0do5,2%.WzrósłnatomiastznacznieudziałChorwatów,z8,4do12,5%,
atakżeMuzułmanów,z1,3do5,3%iAlbańczyków,z0,3do1,5%.
OdsetekSerbówwśródogółuludnościwynosiłw1971r.około40%.Ich
nadreprezentacjawcentralnymaparacieurzędniczymbyłanaturalnymnastęp-
stwemtego,żestolicapaństwaznajdowałasięwSerbii.Pomijanonatomiast
milczeniemfakt,żenaprzykładnakierowniczychstanowiskachwdyploma-
cjijugosłowiańskiejznacznabyłanadreprezentacjaSłoweńców.Odnotujmy,
żewkońcowejfazieistnieniaJugosławiiChorwatamibylipremier,minister
obronyiministersprawzagranicznych,anawetprzewodniczącyPrezydium,
notabenezarównoprzedobjęciemtejfunkcji,jakiwczasiejejsprawowania
aktywnieijawniedziałającynarzeczrozbiciaJugosławii.
1.4.TOLERANCYJNAPOLITYKANARODOWOŚCIOWA
Istniejeażnadtowielepodstaw,bytwierdzić,żemimoiżJugosławiabyła
państwemautorytarnym,prowadzonawniejodpoczątkulat60.politykana-
rodowościowanależaładonajbardziejliberalnychwEuropieiodpowiadała
wszczególniewysokimstopniustandardomdemokratycznym.
ProblemyetnicznezaliczałysiębezwątpieniawJugosławiidonajtrud-
niejszychiniemożnawyobrazićsobietakiejpolitykinarodowościowej,która
mogłabyjeszybkoiwpełnirozwiązać.Wynikałotozkilkuokoliczności.
Byłaonapaństwemeuropejskimnajbardziej,pozaZSRR,zróżnicowa-
nymetnicznie.Żyliwniejokreślaniocjalniejakonarody,boposiadający
53