Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Zakrespojęciowy…
21
Dprzezwyciężała”granicenarodoweorazżebędzieodbywałasięnie
Dmiędzy”kulturaminarodowymi(inter-),leczDponad”nimiiDpoprzez”
nie(trans-)(ONiszCzUk2017).Zjawiskokomunikacjitransnarodowejto
pojęciewprowadzoneirozwijaneod1992r.przezniemieckiegobadacza
WolfgangaWelscha(WelsCH1999).Jestonopowiązanezprocesami
formowaniasiętranskulturowościwwymiarzespołecznym.Transkul-
turowośćwystępujeobokdotychczasużywanychpojęćinter-imulti-
kulturowości.WedługkoncepcjiWelscha,współczesnekulturycharakte-
ryzująsięwszczególnościprzemieszaniemiwzajemnymprzenikaniem,
sąpołączoneisplątanezsobą,zewnętrzniepowiązane(usieciowio-
ne,jakokreśliłtoWelsch),charakteryzującsięhybrydyzacją.Zjawiska
tepowstająjakoefektwzmożonychprocesówmigracyjnych,rozrostu
światowychsystemówkomunikacyjnychorazglobalnychzależnościeko-
nomicznych.Tożsamośćkulturowaludzijużniepojawiasięnaskutek
geograficznychlubnarodowychzależności,alekształtujesięwwyniku
samoistnych,wewnątrzjednostkowychprocesówkulturowych.Fryderyk
NietzschenazwałludziotakukształtowanejtożsamościDpolikulturowy-
minomadami”(NietzsCHe1992).Podobnepodejście,osadzonewkon-
cepcjachkosmopolitycznych,reprezentująm.in.UlrichBeck(BeCk2005)
czyJohniRuthH.UseemwkoncepcjiDdziecitrzeciejkultury”(Useem
1974;por.PolloCk,RekeN2001).Transkulturowośćzatemprzekształca
narody
,atakżezacieraramynarodowewkomunikowaniuzewnętrz-
nym.Wtymsensiestajesięonotransnarodowe,przezwyciężabowiem
ramykulturowenarodu.
Komunikowanietransnarodowenieprzekreślakomunikowaniamię-
dzynarodowego,obatypykomunikowaniamogąodbywaćsięrówno-
legle,główniedlatego,żewświecienieistniejerównowagawdostępie
dośrodkówprzekazu,orazdlatego,żeprocesytranskulturowościnie
zachodząjednocześnie–podczasgdyjedniimpodlegają,inninadal
swojątożsamośćrozpatrująwodniesieniudokulturynarodowejczy
etnicznej,awięcwkontekściedookreślonejwspólnoty;transkulturo-
wośćitransnarodowośćtoprzejawbardziejindywidualizmu(nawetko-
smopolityzmu)niżkolektywizmu(por.BeCk2005,s.348in.).Takiemu
ujmowaniukomunikacjitransnarodowej,którajestprzejawemzacierania
sięgranicnarodowychikulturowych,bliżejzatemdopojęciakomuniko-
waniamiędzykulturowegoniżdopojęciakomunikowaniamiędzynaro-
dowego.Obejmujeonobowiemtakirodzajkomunikowania,wktórym
uczestnicząjednostkilubgrupywywodzącesięzodmiennychkultur,
znajdującesięwsytuacjipluralizmuetnicznegolubkulturowego.Ich
komunikacjamanajczęściejcharakterhoryzontalny
,jestdwukierun-
kowa,możeodbywaćsięDpoprzezbezpośredniedoświadczeniaprze-
kazywanemiędzynosicielamiróżnychkultur,poprzezdoświadczenia
