Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
greckiesąwszystkiepismaNowegoTestamentu,którypowstałwpraw-
dziejużwświecierządzonymprzezRzymian,lecznawetrzymscy
namiestnicywewschodnichprowincjachcesarstwamówiliipisali
pogrecku.
PośmierciAleksandraWielkiego(323r.)Jerozolimaznalazłasię
podpanowaniemPtolemeuszów,grecko-macedońskichkrólówEgiptu,
którzypozostawilijejrównieżpełnąwolnośćreligijną.Zresztąwich
własnejstolicy,Aleksandrii,żyładużaibardzodynamicznagmina
żydowska.Podobnegminy,mniejszeiwiększe,powstająwtejepoce
równieżiwwieluinnychmiastachgreckich.Diasporarozrastasię
inabieracorazwiększegoznaczenia.
PołudniowaSyriawrazzzaliczanądoniejPalestynąstanowiłajuż
odczasówpierwszegoPtolemeuszaprzyczynęciągłychkonfliktów
iwojenzgraniczącymodwschodukrólestwemSeleukidów,dynastii
wywodzącejsię,podobniejakPtolemeusze,odjednegozwodzówAlek-
sandraWielkiego.Ostateczniepokójzawartyw198r.oddałjąSeleu-
kidom.Napoczątkumożnabyłosądzić,żenadalnicnieulegniezmia-
nie,cozresztąwcalenieoznacza,żebywszystkozarównowewnątrz,
jakinazewnątrzukładałosięzawszepogodnieispokojnie.W167r.
(lub168r.)rozpętałosięjednakkrwaweprześladowaniereligijne.Od-
powiedziąnaniebyłowielkiepowstanie,zwanepowstaniemMacha-
beuszów.Jużwgrudniu164r.udałosiępowstańcomodzyskaćina
nowopoświęcićzbezczeszczonąŚwiątynię.Cowięcej,skomplikowana
sytuacjapolitycznapozwoliławskrzesićnaczaskrótkipozornienie-
zależnepaństwożydowskie.Pozornie,gdyżnaprawdęprzynajmniej
odpołowyIIw.całyświatmówiącypogreckustawałsięzwolna
światemrzymskim.PanującawJerozolimiedynastiahasmonejskawy-
wodziłasięodbohaterskichbraciMachabeuszów,leczzwłaszczajej
późniejsiprzedstawicielewalczyliprzedewszystkimmiędzysobą,gro-
miącprzytymokrutniewszelkichprzeciwników.Wreszciew64r.
RzymianiezdobywająSyrię,aw63r.,wezwaninapomocprzezjedną
zwalczącychstron,takżeJerozolimę.
PrzybycieRzymiannieoznaczamimotojeszczepokoju.Ostatni
Hasmonejczykginiedopierow37r.iwtedytomożerozpocząćswoje
panowanieHerodWielki,ogłoszonykrólemprzezsenatrzymskijuż
trzylatawcześniej.Herod,nieŻydzresztą,leczIdumejczyk,podpro-
tektoratemrzymskimbędziejeszczewładałJudea,ażdoswejśmierci
27
