Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Trudnosięwięcdziwić,żeCyruszapisałsiętrwalewpamięcisynów
Izraela.Dalszajednakhistoriastworzonegoprzezniegoimperium,
anawet–rzecmożna–całejwschodniejczęścibasenuMorzaŚród-
ziemnego,zdajesięichbardzomałoobchodzić.Pozaburzliwymokre-
sempowstaniamachabejskiegoijegobezpośrednimiskutkamiautorzy
biblijninaogółnieinteresująsiętym,codziejesiępozagranicami
Palestyny.Wielkie,wstrząsająceświatemidecydująceojegolosach
wydarzenia,jakchoćbywojnygrecko-perskieczywyprawaAleksandra
Wielkiego,budzązaledwiesłabeechawichpismach.Historycyanty-
kuniemajązazwyczajpocodonichzaglądać.Tymłatwiejwięcza-
pewneonichzapominali.
W538r.bynajmniejniewszyscywygnańcymieliochotęskorzystać
zCyrusowejłaski.WieluzadomowiłosięjużnadobremiędzyEufra-
temaTygrysem.Takwłaśniepowstałababilońskadiaspora(czyliroz-
proszenie–togreckiesłowookreślaŻydówżyjącychwDrozproszeniu”
wśródpogan),najstarszaimającaodegraćjeszczebardzoważnąrolę
whistoriijudaizmu.WtymsamymVIw.faraonegipskizaciągnąwszy
Żydówjakonajemnikówwojskowychosiedliłichnastępniedalekona
południuswegopaństwa,nanilowejwyspieElefantynie.Niedługodo
nichjeszczepowrócimy.
OdbudowaŚwiątyninieprzyszławcalełatwo,ostatecznieukoń-
czonojądopierow515r.,jużzapanowaniadrugiegozkoleinastępcy
Cyrusa,DariuszaI(521–486).Judea,pierwotnieuzależnionaodper-
skiegozarządcySamarii,dopierowdrugiejpołowieVw.stałasię
odrębnąprowincjącieszącąsiępełnąautonomiąreligijną.Takich
Dpaństwświątynnych”istniałozresztąwimperiumperskimwięcej
ipostronnyobserwatorniewidziałbywtymnicszczególnego.Impe-
riumbyłobardzoniejednolite,coprzysparzałojegowładcomnieraz
wielekłopotów.
ZpierwszymipoważnyminiepowodzeniamispotkalisięAcheme-
nidzinaZachodzie.WJerozolimiejednakniktjakbyniesłyszałocio-
sachzadawanychPersomprzezGreków,obitwiepodMaratonem
w490r.aninawetoklęsce,jakąponiósłsamkrólKserksesw480r.
wbitwiepodSalaminą.TamrozstrzygałysięprzyszłelosyEuropy,
awpewnymsensienawetiświata,tuzaśprzybyszezBabilonuwiedli
zawziętesporyznigdyniedeportowanąludnościąmiejscową,zprzed-
stawicielamiSamariiiadministracjiperskiej,anajważniejszyproblem
25
