Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Subiektywnaocenakosztówpoznawczych.Uwarunkowaniamotywacji...
37
Wreszcie,wnowszymbadaniudotyczącympamięciroboczej(Hessiin.,2021),
odkryliśmy,żepoziomzaangażowaniastarszychosóbwzadaniebyłnegatywnie
skorelowanyzocenątrudnościzadaniajepoprzedzającego(np.wysokaocena
trudnościdlazadanianazapamiętaniepięciuelementówskutkowałasłabszym
zaangażowaniemwkolejnezadanie,wktórymobciążeniepamięciwzrastało
dosześciupozycji).Oznaczato,żegdytylkokosztzadańprzekroczyłokreślony
krytycznypoziomtrudności,zaangażowaniemalało.
Podsumowując,omówionewynikipotwierdzajątrafnośćhipotezsformułowa-
nychwkoncepcjiSETowpływienormatywnegowzrostukosztównamotywację
ipodejmowaniezadańbardziejwymagającychpoznawczo.Odkryciatemająrównież
zastosowanieprzyidentyfikacjiczynników,którezwiększająlubograniczająszanse
nato,żeosobystarszezaangażująsięwczynnościpotencjalniekorzystne,aletrudne.
Uwzględniającnieproporcjonalnośćwewpływiekorzyścinawzorcezaangażowania
starszychdorosłych,przyjmujesię,żezarównoznaczeniekorzyści,jakisposóbich
optymalizacjipowinnyuwzględniaćosobistecelejednostki.Należyjednakpamię-
tać,żenieproporcjonalnośćwpływukorzyścizostajefaktyczniespowodowana
hipotetycznymwzrostemkosztówwokresiepóźnejdorosłości.Dlategoteżważne
jestpogłębieniewiedzyotym,jakwymaganiakonkretnegozadaniaprzekładająsię
nakoszty,cowyrażasiępoprzezilośćwysiłkuwydatkowanegonajegorealizację.
Subiektywneuwarunkowaniawwydatkowaniuwysiłku
NapodstawieoryginalnejkoncepcjiSETizgodniezteoriąMIT(Brehm,Self,1989)
orazintegracyjnąteoriąWrighta(1996)sformułowanohipotezę,żewydatkowa-
niewysiłkubędzieproporcjonalnedowymagańzadania.Jednostkizachowują
energię,wydatkująctylkotylewysiłku,ilejestabsolutniekoniecznedorealizacji
zadaniaipodwarunkiem,żejegowykonaniejestpostrzeganejakowartościowe
orazzgodnezposiadanymizdolnościami.PonadtowSETprzyjmujesię,żewydat-
kowaniewysiłkuróżnisięwzależnościoduwarunkowanychwiekiemjednostko-
wychkosztówpoznawczych.Mogąonestanowićnastępstwonp.normatywnych
zmianwzasobachfizjologicznychwspierającychmobilizacjędowysiłku.Jeślite
hipotezysątrafne,wówczasnależałobyoczekiwać,żegłównymipredyktorami
wydatkowaniawysiłkubędą(a)obiektywnewymaganiazadania(np.pojemność
pamięci)i(b)indywidualnystatusczynników,którełączysięzzasobamileżącymi
upodstawkosztów(tj.wiek,zdrowie).Oznaczato,żezaangażowanietoprzede
wszystkimwypadkowawymagańiindywidualnychcharakterystyk.
