Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Subiektywnaocenakosztówpoznawczych.Uwarunkowaniamotywacji...
45
pogarszaniusięsprawnościpoznawczejpowodowałowtrakciewykonywania
zadańpoznawczychwzrostSBPiwyrzutkortyzolu.Działosiętakszczególniepo
aktywacjinegatywnegostereotypuostarości.Zaprezentowanewynikizgadzająsię
ztezą,żenegatywnymprzekonaniomostarościtowarzysząpodwyższonewyniki
wmiarach,któreczęstostosujesiędoocenyzaangażowania.Jednaktrzebarów-
nieżpodkreślić,żeniesąonewystarczające,byformułowaćostatecznewnioski
opoziomiezaangażowania,gdyżwszystkieodpowiedzirespondentówzostały
uzyskaneniewtrakcierealizacjizadania,alepojegoukończeniu(ang.posttask).
Wpierwszym(Hessiin.,2018)sprawdzaliśmyzależnośćwydatkowaniawysiłku,
ocenianegopodczasrealizacjitrudnegopoznawczozadaniaprzez153starszeosoby,
odichprzekonańostarości.TewynikiszacowaliśmynapodstawieskaliOczekiwań
wobecStarzeniasię(ang.ExpectationsRegardingAgingScale,ERA;Sarkisianiin.,
2005).Stwierdziliśmy,żekosztypoznawcze-mierzonewydatkowaniemwysiłku
-byłynegatywnieskorelowanezpostawamiwobecstarości(tzn.wyższymkosz-
tomtowarzyszyłybardziejnegatywneoczekiwaniawobecstarościnaskaliERA).
Tenatomiastpozytywniekorelowałyzwewnętrznąmotywacjądoangażowaniasię
wpoznawczowymagającezadania.Wkolejnymbadaniu(Hessiin.,2019)spraw-
dzonowpływnegatywnychstereotypówdotyczącychstarzeniasięnawydatkowanie
przezosobystarszewysiłkuprzyrealizacjitrudnegopoznawczozadania.Pomiar
przeprowadzonowdwóchschematachbadawczych:eksperymentalnymiquasi-
-eksperymentalnym(inaczej:różnicowym)wwarunkachzwiązanychzwysokąlub
niskąmotywacją.Stwierdzono,żekiedymotywacjabyławysoka,przynegatywnych
stereotypachdotyczącychstarości(zarównoosobistych,jakiwzbudzonychekspe-
rymentalnie)poziomzaangażow
aniaokazywałsięwyższyaniżelitentowa-
rzyszącypozytywnymstereotypom.Natomiastniedostrzeżonotakiegowpływu
stereotypówprzyniskiejmotywacji.RezultatytesązgodnezwynikamiZafeiriou
iGendolli(2017)isugerująwpływprzekonańzwiązanychzestarzeniemsięnaocenę
trudnościzadania.Dokładnieujmując,rosnącypoziomzaangażowaniawodpowie-
dzinanegatywnestereotypywpisujesięwkoncepcję,zgodniezktórąnegatywne
przekonaniaozdolnościachmogąwpływaćnapostrzeganiepoziomutrudności
iwrezultacieprowadzićdowiększejmobilizacjiwysiłku.Natomiastzróżnicowanie
wpływuwzależnościodpoziomumotywacjimożnawyjaśnić,odwołującsiędo
założeńMIT,czyliżewysiłekzostaniezredukowanylubwycofany(tj.nastąpiutrata
zaangażowania),gdypostrzeganatrudnośćokażesięwysoka,awartośćzadania
niewystarczająca.Interesującymjestto,żepodobniejakZafeiriouiGendolla(2017)
uzyskaliśmysłabyzwiązekpostawwobecstarościisubiektywnychocentrudności
zadania(stosującTLX).Jeśliwpływpostawnazaangażowaniewwysiłekbazujena
podwyższonejocenietrudnościzadania,możnabysięspodziewać,żenegatywne
postawyrównieżwiążąsięzwyższymiocenamiTLX.
