Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Wybranekontekstyrozwojukompetencji
stępujerozwójpreferencjizawodowychiichkrystalizacja.Decyzjaowy-
borzezawoduorazpierwszedoświadczeniazwiązanezpracąprowadzą
doweryfikacjiwyobrażeńzrzeczywistością.Dalszyrozwójkarieryjest
rezultatemkompromisumiędzydwomagrupamiczynników:czynnika-
mipodmiotowymi(zdolności,umiejętności,wartości,zainteresowania,
dyspozycjeosobowościowe)orazczynnikamiśrodowiskowymi(wie-
dzaoświecie,rolachzawodowych,zadaniachiczynnościach).D.Super
uwzględniłcyklicznośćrozwojuzawodowegowzmianachobrazusame-
gosiebie,będącychkonsekwencjąkumulacjidoświadczeńuzyskiwanych
wrazzwiekiem.
Procesrozwojuzawodowegozależyodczynnikówbiologicznych,
zmianśrodowiskowychorazindywidualnegopotencjałuicechjednostki
(Januszkiewicz,2009).Zmianybiologicznetonaturalnezmianyzacho-
dząceworganizmieczłowieka,związanezjegodorastaniemistarzeniem
się.Zmianyśrodowiskowezwiązanesązprocesamispołecznymi,wktó-
rychudziałbierzejednostka,wtymszczególnąrolęodgrywająrelacje
rodzinne.Szczególnarolaprzypadajednakjednostce,jejuzdolnieniom,
cechomosobowym,systemowiwartościimotywacji.Wśródinnych
klasyfikacjiuwarunkowańrozwojuwartozwrócićuwagęnakoncepcję
D.Supera,którywyodrębniłtrzyczynniki:rolijednostkiwśrodowisku,
talentówosobistychjednostkiorazsytuacyjne(rodzina,religia,ekono-
mia,państwo).K.Czarneckizkoleiwyodrębniaczynnikipodmiotowe
iprzedmiotowe.Zauwarunkowaniapodmiotoweprzyjmujeonte,które
wynikająznaturyjednostkiisązwiązanezjejwarunkamibiologiczny-
mi,fizycznymiipsychicznymi.Natomiastuwarunkowaniaprzedmioto-
wetworząelementyotaczającegośrodowiska:kultura,historia,procesy
społeczne,pedagogiczne,ekonomiczneorazpostęptechniczny(Czarne-
cki,1985;Plewka,2016).
Podsumowując,rozwójzawodowyjestrealizowanyintencjonalnie
przezludzi,którzypodejmująsięróżnychdziałańskutkującychpowięk-
szaniemwiedzyidoświadczenia,którewefekcieprzekładająsięnapo-
prawęefektywnośćichpracy.Wach-Kąkolewicz(2008)zaproponowała
kategoryzacjęmotywówrozwojuzawodowego,wychodzącodrozróżnie-
niamotywówzewnętrznychiwewnętrznych.Domotywówzewnętrz-
nych(zpunktuwidzeniapracownika)zaliczyłaoczekiwaniapracodawcy
związanezkoniecznymrozwojempracownika,antycypowanieprzezpra-
codawcępotencjalnegoawansupracownikaorazprzewidywaneprzez
pracodawcęlubdoradcęzawodowegozmianydotyczącezapotrzebowa-
18
