Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Dzieciństwozperspektywyrozwoju
19
moralnegodziecko,któreporzucaswójegocentrycznypunktwidzenia,będzie
brałopoduwagęrównieżintencjesprawcyitoonebędądecydowałyostatecznie
oocenieprzewinienia.
Wtrzecimstadiumrozwojumyślenia-stadiumoperacjikonkretnych-
dokonujesiędalszypostęp(Vasta,HaithiMiller,1995).Pojawiająsięstruktury
poznawczewyższegorzęduzwaneoperacjami.Sątoplanydziałania,któ-
rychcharakterystycznącechąjestodwracalnośćrozumianajakoumiejętność
przechodzeniawmyślachdopunktuwyjściawrozumowaniu(dziękiczemu
dzieckozaczynanp.rozumieć,żedodawaniejestodwrotnościąodejmowania).
Pierwszeoperacjetoklasyfikacja,polegającanałączeniuwgrupyelementów
owspólnychwłaściwościachorazszeregowanie,związanezumiejętnością
porządkowaniaobiektówwedługjakiegośkryterium,np.wysokościlubciężaru.
Rosnącawtymokresiezdolnośćdodecentracjiipojawieniesięodwracalnego
myśleniaskutkujepojawieniemsiępojęćstałości:liczby,długości,ilościcieczy,
masy,powierzchni,ciężaru,objętości.Dziecizaczynająrozumieć,żepewne
cechyprzedmiotów,jaknp.długośćczyciężar,pozostająstałemimozmian
wwyglądzie(ułożeniu,kształcieitp.).
Wartozwrócićuwagę,żerozwiązywanieproblemówwstadiumoperacji
konkretnychwymagamanipulowaniakonkretnymiprzedmiotami(np.przesta-
wianiaich,układania),coświadczyonieprzezwyciężonejjeszczeniedoskonałości
myślenia(pełneuwewnętrznienieprocesumyślenianastąpidopierowstadium
operacjiformalnych).
KoncepcjaPiagetaukazujeodmiennośćmyśleniadzieciimyśleniaosób
dorosłych,zwracauwagęnaważnezjawiskazwiązanezfunkcjonowanieminte-
lektualnymdzieci.Niemniejjednaknieominęłajejkrytyka.Piagetowizarzucasię
niedocenianiemożliwościintelektualnychdziecka-pewneosiągnięciapojawiają
sięwrozwojuwcześniej,aograniczeniamająmniejszyzasięg(Schafer,2010).
Wszczególnościdotyczytozagadnieniadziecięcegoegocentryzmu.Badania
dotyczącedziecięcychteoriiumysłu(Białecka-Pikul,2002;Schafer,2006)
pokazują,żejużdzieciczteroletnieintensywnierozwijająswojąwiedzęofunk-
cjonowaniuludzkiegoumysłu,czegokonsekwencjąjestrozumienie,żeróżni
ludzieróżniewidząświat,inaczejniżonosamo.Konsekwencjąjestpojawieniesię
kłamstwaizdolnościdozachowaniatajemnicy.Cowięcej,wykorzystującswoją
wiedzę,dziecipotrafiąwskazywaćprzyczynyludzkichzachowań,odwołując
siędonieobserwowalnychstanówumysłu,takichjakpragnienia,wrażeniaczy
przekonania,równieżtefałszywe.
