Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10DWASPOJRZENiANASCAffOlDiNg–UWAgiWPROWADZAJĄCE
pracekontynuatorówmyśliWygotskiego,dokonaniabadaczypodążającychtropem
jegoideiiskupionychnaanalizieprocesukonstruowaniaprzezotoczeniespołeczne
systemówwsparćpodtrzymującychaktywnośćpoznawcząjednostki,dostarczają
dobrzeudokumentowanychopisówinterakcjizachodzącychnwtęizpowrotem”
pomiędzydzieckiemaotoczeniemspołecznym.Teinterakcjesącharakteryzowane
przyużyciuróżnychkonstruktówpojęciowych,jaknaprzykład:epizodywspólnego
zaangażowania(Schafer1994),nwspólnauwaga”uczestnikówinterakcji(Tomasello
2002),wspólnedziałanie(Shugar1989),uczeniesięprzezobserwacjęiaktywnewłą-
czaniewdziałaniaspołeczności,którejdzieckojestczłonkiem(ang.IntentCommunity
Participation–ICP)(Rogofiin.2003;Rogofiin.2007).Wartoteżwspomniećotzw.
sterowanymuczestnictwie(Rogofiin.1993),tutoringu(Wood1995),wzajemnym
nauczaniu(ang.reciprocalteaching)(Forman,Minick,Stone1996).
ZgodniezzapoczątkowanymprzezWygotskiegosocjokulturowymdyskursem
przechodzenieodregulacjispołecznejdosamoregulacjiodbywasięprzezinterakcję
społeczną,przezdialog.Badacznadawałmowiekluczowąrolęwrozwojujednostki,
traktującsłowojakonarzędzie,nośnikznaczeń,atakżejednostkęanalizypsycholo-
gicznej.Wygotskipodkreślał,żerozwójjęzykajestmożliwydziękiwzrastaniudziecka
wotoczeniuspołecznym,zaśdrugiukładsygnałówpełniróżnefunkcjenaposzczegól-
nychszczeblachrozwoju.Opanowującmowę,dzieckopoznajeotoczeniebezpośrednio,
jakrównieżpoprzezinnych.Ztegowzględurelacjamiędzyosobowaopartanadialogu
jestwnaturalnysposóbsytuacjąrozwojową.Mowa-copodkreślałWygotski-jestteż
elementemdecydującymwzrozumieniugenezyistrukturywszystkichzłożonychform
ludzkiegozachowania.Wtrakcierozwojupsychicznegostajesięonafunkcjąintrapsy-
chiczną-umożliwiaplanowanie,organizowanieikontrolowaniezachowania,aprzez
torozwiązywanieproblemówwpłaszczyźniesymbolicznej(Ledzińska2002,s.90).
ZdaniemTomaselladialogdorosłegoidzieckajestmożliwydziękiwrażliwości
dorosłego,którypodtrzymujewymianęspołeczną,dostrajawłasnąaktywnośćdo
aktywnościdziecka,stopniowoprzekształcającnwymianę”wkierunkusymetryzacji
udziałuwłasnegoidzieckawkontakcie.Stopnioworozbudowywanydyskursiinne
rodzajeinterakcjispołecznychzdorosłymipozwalajądzieciomwkraczaćwcoraz
bardziejezoteryczneprzestrzeniepoznawcze,doświadczaćistnieniaperspektyw,
którenależyjakośuzgodnić,jakośzesobągodzić.Wśródlicznychrodzajówinterakcji
badaczwyróżniakomentowanieprzezdorosłychaktywnościpoznawczejdziecioraz
bezpośrednieinstruowanieumożliwiająceprzyjęciezewnętrznejperspektywywobec
własnegopoznania,coprowadzidoaktówmetapoznania,samoregulacjiiredeskrypcji
reprezentacji(Tomasello2002).Wtensposóbdorosły,zapomocąkomunikacjiwer-
balnej,tworzynrusztowanie”dlauczeniasiędziecka.
22
