Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.
Szkieletkręgowców–
wiadomościogólne
1.1.
Elementyskładoweszkieletukręgowców
Naszkielettypowegokręgowca(ryc.1.1)składasięczaszkawrazzżuchwą,
szkieletosiowywpostacikręgosłupa,obręcze(barkowaimiednicowa)oraz
kościkończyn,atakżeelementypokryciaciała(tarcze,łuski,kolce)iuzębie-
nie.Unajprymitywniejszychkręgowcówniewszystkiezwymienionychele-
mentówsąjużwykształcone,azkoleiuczworonogówszkieletuległznaczącej
przebudowiewzwiązkuzichprzystosowaniemdożycianalądzie.
Czaszka(ryc.6.1i8.1)jesttworemzłożonymztrzechczęści:mózgoczaszki
(puszkimózgowej,neurocranium),trzewioczaszki(splanchnocranium),która
jestszkieletemszczękiaparatuskrzelowego,oraz,oilewystępuje,zeskóro-
czaszki(pokrywoczaszki,dermatocranium),czylizewnętrznejosłonyczaszki
utworzonejzkościskórnych(patrznp.ryc.8.1).Whistoriigeologicznejkrę-
gowcównajprawdopodobniejnajpierwpojawiłasięskóroczaszka(znanaod
ordowiku),zchwiląosiągnięciaprzezniezdolnościmineralizowaniaszkie-
letu.Weszłaonawtedywskładpancerzaosłaniającegoprzedniączęśćciała.
Mózgoczaszkachrzęstnajestzapewnerówniestara,leczwformiezminerali-
zowanejpojawiasięwstaniekopalnympóźniej.
Szczęki,czylipodstawowaczęśćtrzewioczaszki,składająsięurybchrzęst-
noszkieletowychzdwóchparchrząstek:podniebienno-kwadratowych(szczęka
górna)orazchrząstekMeckla(żuchwa),natomiasturybkostnoszkieletowych
iczworonogówchrząstkiteobudowywanesą–czasembardzolicznymi–
skostnieniami.Urybszczękipodwieszonesązazwyczajluźnoprzymózgo-
czaszce(hyostylia)razemzaparatemskrzelowym.Przyrastanieszczękigór-
nejdomózgoczaszki,zwaneautostylią,spotykasięurybodżywiającychsię
twardympokarmemiuwszystkichczworonogów.Powstanieszczękbyłotym
